Ai cũng nhận rằng triết học Trung Quốc sinh mạnh mẽ ở thời này vì tình trạng xã hội loạn lạc, triết gia nào có tâm huyết cũng tìm cách cứu vớt dân, nên đưa ra giải pháp này, giải pháp khác, lập thành một học thuyết để truyền bá trong dân chúng và mong các nhà cầm quyền đem ra áp dụng. | Vài nét sơ lược về sự Phát triển của Triết học Trung Hoa THỜI ĐẠI TIÊN TẦN XÃ HỘI THỜI XUÂN THU CHIẾN QUỐC Đã phát qua những nét chính trong lịch sử và phân chia các thời đại rồi bây giờ chúng ta xét lịch trình tiến triển của triết học Trung Quốc. Chúng ta trở về thời Xuân Thu và Chiến Quốc. Ai cũng nhận rằng triết học Trung Quốc sinh mạnh mẽ ở thời này vì tình trạng xã hội loạn lạc triết gia nào có tâm huyết cũng tìm cách cứu vớt dân nên đưa ra giải pháp này giải pháp khác lập thành một học thuyết để truyền bá trong dân chúng và mong các nhà cầm quyền đem ra áp dụng. Cảnh hỗn loạn mất kỷ cương thời đó đã được chép trong sử. Người ta tính ra có tới 36 vụ giết vua còn những vụ con giết cha anh em vợ chồng sát hại lẫn nhau không biết bao nhiêu mà kể. Không có năm nào không có chiến tranh. Theo Xuân Thu Lỗ sử trong 242 năm có 483 lần hành quân. Kinh Thi còn ghi lại cho ta những lời thở than của dân chúng vì nạn chiến tranh bất tận đó. Mọi người điêu đứng nhất là bọn chinh phu thậm chí tới cây cũng phải khô xám vì bị tàn phá ----Hà thảo bất huyền Hà nhân bất căng ----Ai ngã chinh phu độc vi phỉ dân 1 ---------------------------Thiên TIỂU NHÃ Người ta ngao ngán tiếc rằng đã lỡ sinh ra đời Thiều chi hoa kỳ diệp thanh thanh Tri ngã như thử bất như vô sinh. 2 -------------------------Thiên VƯƠNG PHONG Khổ vì chiến tranh dân đen lại khổ vì đàn áp bốc lột của bọn cầm quyền bọn này dùng uy quyền chiếm đất và chiếm cả người nữa -----Nhân hữu thổ điền nhữ phản hữu chi. ---Nhân hữu nhân dân nhữ phúc đoạt chi. 3 -------------------------Thiên ĐẠI NHÃ Bọn họ không cày không cấy mà vẫn có lúa đầy vựa không săn bắn mà vẫn chồn treo đầy sân -----Bất giá bất sắc hồ thủ tam bách triền 4 hề Bất thú bất liệp hồ chiêm nhĩ đình hữu huyền hoàn hề. 5
