Bài Hoàng cực bàn tiếp về chữ vãn: đi vào phi thời; còn bài quá trình thời gian hóa đi vào hòa thời. Nói khác bài Hoàng cực này bàn về nội hàm, bài sau sẽ bàn về ngoại hàm. Muốn cho ngoại hàm cực rộng thì nội hàm phải cực nhỏ; một nền văn hóa cao hay thấp cũng như một triết gia lớn hay nhỏ là tuỳ thuộc độ đi vào nội tâm. Đi sâu thì vũ trụ quan sẽ bền vững, văn hóa sẽ tác động mạnh, đi nông thì vũ trụ sẽ lỏng lẻo, văn. | Vũ Trụ Nhân Linh X. Hoàng Cực Bài Hoàng cực bàn tiếp về chữ vãn đi vào phi thời còn bài quá trình thời gian hóa đi vào hòa thời. Nói khác bài Hoàng cực này bàn về nội hàm bài sau sẽ bàn về ngoại hàm. Muốn cho ngoại hàm cực rộng thì nội hàm phải cực nhỏ một nền văn hóa cao hay thấp cũng như một triết gia lớn hay nhỏ là tuỳ thuộc độ đi vào nội tâm. Đi sâu thì vũ trụ quan sẽ bền vững văn hóa sẽ tác động mạnh đi nông thì vũ trụ sẽ lỏng lẻo văn hóa rất ít hiệu nghiệm. Nếu nông quá thì trời đất sụp đổ nên phải thay thế ý hệ này đến ý hệ khác mà vẫn không đạt lý do sụp đổ như vậy là tại nội hàm còn quá to chưa đủ nhỏ để thâu hóa tất cả vào một mối cách linh động đến nỗi có thể trở thành nhất thể nghĩa là như một cơ thể sống động. Nội hàm đó là cái gì đối với triết lý Nho Việt Việt Nam ta quen nói ngoài là lý trong là tình ta thêm vào một câu nữa là tình thâm nhi văn minh và ta gọi đợt này là chí hiểu là chí cực thì ta sẽ có một cái thang thuận tiện ba nấc là lý tình chí để đo lường mức độ trở vào. Chữ chí cực cũng gọi là ngũ hoàng cực . Nói theo khung ngũ hành thì là ngũ hoàng cực tức trời ba đất hai giao hội nơi người. Đất tác động vào cơ năng cảm xúc của ta bằng mọi hình thái mầu sắc tươi đẹp và ta gọi là Mỹ. Trời tác động vào tâm trí ta bằng chân nghĩa là bằng sự hòa hợp. Khi sự hòa hợp thấu đến cùng cực thì ta gọi là chí thiện. Khi có chí thiện thực sự thì tỏa chiếu ánh sáng chân thiện mỹ ra cùng khắp vũ trụ và gọi là thái hòa. Hiện tượng đó được biểu hiện bằng chữ Ngũ hay hình thập tự nhai mà trung tâm ở xa bốn cánh đều nhau để làm thành cảnh trí Bình Bình tức là một thứ bình quân chất lượng cao cả giữa tính trời cùng lý đất và ta gọi là Hòa thời. Hòa thời bao hàm cả lý cả tình trong một sự ổn định siêu thặng. Đó là công hiệu của tất cả những gì đi lên đăng giả hội . Nhưng siêu hình Viễn Đông chính cũng là tâm lý nên ít nói đăng mà hay nói quy đăng hay quy cũng thế khác một chút là quy nói lên rõ hơn đường hướng tâm linh. Càng đi vào sâu thì vòng đồng tâm càng tỏa ra
