Phần II-XVIII trình bày về Các cây thuốc và vị thuốc chữa ho, hen. Bài giảng Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam do Giáo sư Tiến sĩ Đỗ Tấn Lợi chủ biên. Nhà xuất bản Y học năm 2004. Tài liệu dành cho sinh viên ngành Y, chuyên ngành Y học cổ truyền tham khảo học tập mở mang kiến thức. | XVIII. CÁC CÂY THUỐC VÀ VỊ THUỐC CHỮA HO HEN CÂY THUỐC PHIỆN ßqf Ä Còn có tên là phù dung anh tử túc a phiến túc xác anh túc xác cù túc xác. Tên khoa học Papaver somniferum L. Thuộc họ Thuốc phiện Papaveraceae Thuốc độc loại gây nghiên. Dùng cho trẻ con phải cẩn thân theo chỉ dẫn của thầy thuốc. Anh túc xác Fructus Papaveris deseminatus còn có tên túc xác là quả thuốc phiện sau khi đã lấy hạt và nhựa rồi phơi hay sấy khô. A. Mô tả cây Cây thuốc phiện sống hàng năm hoặc 2 năm thân cây nhẵn trên có phủ phấn trắng thân mọc thảng cao 0 7-I 5m ít phân nhánh. Lá mọc so le lá ở dưới có cuống ngấn lá phía trên không cuống mọc ôm vào thân cây. Lá hình trứng dài 6-50cm rộng 3 5-30cm đầu trên nhọn đầu phía cuống nhọn hoặc hơi hình tim. Hoa mọc đơn độc ở đầu thân hoặc đầu cành có cuống dài 12-14cm đài hoa có hai lá dàimàu xanh sớm dụng lá đài dài l 5-2cm. Tràng có 4 cánh dài 5-7cm màu trắng hoác hồng hay tím. Nhị nhiều bao vây một bầu có một ngân gồm 15-20 lá noãn dính liền nhau thành hình cầu. Quả là mội nang hình cầu hoặc hình trụ dài 4-7cm đường kính 3-6cm khi chín có màu vàng xám cuống quả phình to ra đỉnh quả còn lại núm. Trong quả chín có rất nhiều hạt nhỏ hơi giống hình thận trên mặt có vân hình mạng nhồ dài 0 5-lmm Hình 541. Cây thuốc phiện - Papaver somniferum màu xám trắng hoặc xám đen. Toàn thân cây bấm chỗ nào cũng có nhựa mủ màu trắng để lâu chuyển màu đen. Khi hái quả đổ làm anh túc xác thường ta thấy trên mặt quả có các vết ngang hoặc dọc tùy theo cách lấy nhựa mỗi vết gồm 3-4 đường Mùa hoa tháng 4-6. 699 Mùa quả tháng 6-8 Hình 541 Hm 28 2 . B. Phàn bố thu hái và chê biến Được trồng tại các vùng cao có khí hậu mát lạnh ở nước ta như ở Lào Cai Lai Châu Hà Giang Tuyên Quang Cao Bằng Lạng Sơn Hà Tây. Tại các nước khác đều có trồng Liên Xô cũ Trung Quốc An Độ Nam Tư Bungari . Nhựa chích vào lúc quả còn xanh. Quả anh túc xác hái sau khi quả chín. c. Thành phẩn hóa học Trong anh túc xác có axit meconic axit tactric axit xitric mocphin nacotin papaverin và một chất
