Bài 2: Kỹ thuật chung về thu hái, phơi sấy, chế biến sơ bộ và bảo quản dược liệu. Bài giảng Giáo trình dược liệu. Sách dùng đào tạo dược sỹ trung học của Bộ y tế vụ khoa học và đào tạo. Chủ biên: DS. Nguyễn Huy Công. học tập mở mang kiến thức. | Bài 2 KỸ THUẬT CHUNG VÊ THU HÁI PHƠI SÂY CHÊ BIẾN sơ BỌ VÀ BẢO QUẢN Dơợc LIỆU MỤC TIÊU 1. Trình bày được kỹ thuật chung trong thu hái phơi sấy chế biến sơ bộ và bảo quản dược liệu. 2. Nêu được cảc nguyên nhân chính ảnh hưởng đến chất lượng dược liệu và những biện pháp khắc phục. NỘI DUNG Chất lượng dược liệu dùng làm thuốc phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như giông kĩ thuật nuối trồng khí hậu thổ nhưỡng kĩ thuật thu hái thòi điểm thu hái phơi sấy chế biến bảo quản đặc điểm của từng loại từng dược liệu cụ thể. Trong phạm vi chương trình nội dung môn học chỉ nêu ra một số kĩ thuật và nguyên tắc chung nhất nhằm góp phần đảm bảo chất lượng dược liệu trong một sô khâu nhất định. 1. Thu hái Dược liệu Việc thu hái dược liệu nói chung cần thực hiện theo nguyên tắc 3 đúng đó là - Đúng dược liệu đúng tên đúng loài Vì trong thực tế tên gọi của các cây thuôc ở các vùng miền có thể rất khác nhau. Nhiều dược liệu khác nhau nhưng tên gọi có thể giông nhau hay cùng một dược liệu lại có rất nhiều tên gọi khác nhau. Thí dụ Cây rau Sam còn có tên là Mã xỉ hiện Cây Thài lài còn có tên là cây Rau trai hay Trai thường hoặc như cây Hà thủ ô lại có Hà thủ ô đỏ và Hà thủ ô trắng. - Đúng bộ phận dùng Vì trong một cây thuốc không phải bộ phận nào của cây cũng được dùng làm thuốc. Thậm chí có bộ phận trong cùng một cây lại là chất độc. 15 - Đúng thời diêm Tỷ lệ hoạt chất chứa trong dược liệu phụ thuộc vào từng thời kỳ phát triển và sự trưởng thành của cây thế phải thu hái đúng thời điểm mà bộ phận dùng làm thuốc chứa nhiều hoạt chất có lợi nhâ t. Thời điểm ở đây không chỉ theo mùa vụ mà bao hàm cả tuổi cây nhất là những cây mọc hoang hay sông lâu nàm . Thí dụ Canhki na Long não Quế Tam thất Nhân sâm. Sau đây là một số nguyên tắc chung nhất trong thu hái dược liệu. Tuy nhiên đây không phải là nguyên tắc được áp dụng cho tất cả các dược liệu. Vì vậy khi vận dụng trong thực tế cần phải hết sức linh hoạt và phải cán cứ vào từng dược liệu cụ thể đã được nghiên cứu thử nghiệm. . Thu hái .
