Bài 7: Dược liệu chữa ho, hen. Bài giảng Giáo trình dược liệu. Sách dùng đào tạo dược sỹ trung học của Bộ y tế vụ khoa học và đào tạo. Chủ biên: DS. Nguyễn Huy Công. học tập mở mang kiến thức. | Bài 7 DƯỢC LIỆU CHỮA HO HEN MỤC TIÊU 1. Trình bày được đặc điểm thực vật bộ phận dùng thành phần hóa học chính công dụng cách dùng các dược liệu có tác dụng chữa bệnh ho hen. 2. Vận dụng được những kiến thức đã học vào trong thực tế hoạt động nghề nghiệp. NỘI DUNG BÁCH BỘ Tên khác Dây ba mươi- Dây đẹt ác- Dây trói trâu. Tên khoa học Stemona tuberosa Lour. Họ Bách bộ Stemonaceaè 1. Mô tả phân bô Bách bộ là loại dây leo lá mọc đốì phiến lá hình tim nhọn gân lá song song mép lá nhẵn. Hoa tự mọc ở kẽ lá màu vàng đỏ. Quả nang hình trứng trong có 4 hạt. Bách bộ mọc hoang nhiều ở vùng rừng núi nước ta. Các tỉnh có nhiều Bách bộ là Phú Thọ Lào Cai Thái Nguyên Hòa Bình Tuyên Quang Yên Bái Lạng Sơn Cao Bằng Thanh Hóa Nghệ An Hà Tĩnh. 2. Bộ phận dùng thu hái Bộ phận dùng làm thuốc của cây bách bộ là rễ củ. Thu hái vào cuối thu 79 năm trước đến đầu xuân năm sau. Đào lấy rễ củ loại bỏ đất cát và rễ con đồ qua hơi nước hoặc nhúng vào nước sôi lây ra đem phơi hoặc sấy nhẹ cho khô. Những củ to có thể bổ dọc làm đôi. Bách bộ không mùi vị hơi ngọt sau đắng. Bách bộ đã được ghi trong Dược điển Việt Nam 2002 . 3. Thành phẩn hóa học Bách bộ có chứa nhiều alcaloid trong đó hoạt chất chính là stemonin. 4. Công dụng cách dùng Bách bộ có tác dụng nhuận phổi tiêu đờm sát trùng. Dùng chữa các chứng bệnh Ho mới hay ho lâu ngày ho gà. Cách dùng . Uống 3 - 9g ngày dạng thuốc sắc cao lỏng viên hay bột. Dùng ngoài có thể sắc lấy nước để chữa ghẻ diệt chấy rận. 5. Bài thuốc có dùng Bách bộ . Bách bộ hoàn chữa trẻ em ho do cảm Ịạnh Bách bộ 9g Ma hoàng 2g Hạnh nhân 4g Nghiền mịn luyện với mật ong làm thành viên cho uốhg trong ngày chia nhiều lần. . Bách bộ thang chữa ho lâu ngày không khỏi Bách bộ 4g Mạch môn đông 5g Sa sâm 4g Tang bạch bì 4g Hoàng kì 4g Bách hợp 4g Phục linh 4g Địa cốt bì 4g Y dĩ nhân 4g Sắc với 600ml nước lây 200ml uống trong ngày chia 3 lần. 80 CAM THẢO RẾ Radix Glycyrrhizae 1. Nguồn gốc thu hái Là rễ phơi sấy khô của 3 loài Cam thảo Glycyrrhiza uralensis Fisch. G. inflata
