Bài 10: Dược liệu có tác dụng tẩy, nhuận tràng. Sách dùng đào tạo dược sỹ trung học của Bộ y tế vụ khoa học và đào tạo. Chủ biên: DS. Nguyễn Huy Công. học tập mở mang kiến thức. | Bài 10 DƯỢC LIỆU CÓ TÁC DỤNG TẨY NHUẬN TRÀNG MỤC TIỀU 1. Nêu được đặc điểm thực vật bộ phận dùng thành phần hóa học công dụng cách dùng liều lượng những vị thuốc của các cây thuốc có tác dụng tẩy nhuận tràng. 2. Vận dụng được những kiến thức đã học vào trong thực tế hoạt động nghề nghiệp. NỘI DUNG CÂY THẢO QUYẾT MINH Tên khác Cây Muồng ngủ- Cây đậu ma- Quyết minh tử TQ Tên khoa học Cassia tora L. Họ Đậu Fabaceae 1. Mô tả phân bô Cây thảo sông hàng năm cao 60 - 90 cm. Lá kép một lần lông chim chẵn mọc so le gồm 2 - 3 đôi lá chét hình trứng ngược. Hoa mọc 1 - 3 cái ở kẽ lá màu vàng. Quả loại đậu hình trụ dài 8-14cm trong chứa 8-20 hạt. Hạt hình trụ hai đầu vát chéo giống viên đá lửa màu nâu xám bóng xếp thành một hàng dọc. Cây mọc hoang ở các bãi cỏ ven đường vùng trung du và miền núi khắp đất nước ta. Các tỉnh có nhiều Thảo quyết minh là Nghệ An Phú Thọ Hòa Bình Lạng Sơn Cao Bằng Quảng Ninh . 110 2. Bộ phận dùng thu hái Bộ phận dùng làm thuốc của Thảo quyết minh là hạt semen Cassiae torae thu hái vào mùa thu khi quả già bắt đầu đen vỏ ngoài cắt cả cậy đem về phơi khô đập lấy hạt loại bỏ tạp chất rồi phơi lại cỊ q thật khộ. Độ ẩm không quá 12 tạp chất không quá 2 . Thảo quyết minh hạt đã được ghi trong Dược điển Việt Nam 2002 . 3. Thành phần hoá học Hạt Thảo quyết minh có chứa antraglycosid albumin lipid chất nhầy chất màu tanin. 4. Công dụng cách dùng Thảo quyết minh có tác dụng nhuận tràng tẩy tùy liều dùng mát gan lợi mật lợi tiêu thanh nhiệt và làm sáng mắt. Dược liệu dùng chữa các chứng bệnh Táo bón nhức đầu mắt đau sưng đỏ hay có màng mộng mất ngủ cao huyết áp. Cách dùng Uông õ -10 g ngày dạng thuôc sắc thuốc bột. Có thể dùng sông hoặc sao sao thì tác dụng nhuận tẩy sẽ giảm . Thảo quyết minh thường đựợc dùng phôi hợp với các dược liệu khác. Lưu ý Người bị đi lỏng không dùng. 5. Bài thuốc eg dùng Thảo quyết minh Thảo quyết minh hạt 10g Xuyên khung 4g Thược dược 4g Mộc tặc 4g Khương hoạt 4g Hoàng cầm 4g Thạch quyết minh cửu khổng 10g Cam thảo 4g Cúc hoa 8g Mạn .
