“Công danh đã được hợp về nhàn, Lành dữ ân chi thế nghị khen Ao cạn vớt bèo cấy muống, Đìa thanh phát cỏ ương sen Kho thu phong nguyệt đầy qua nóc, Thuyền chở yên hà nặng vạy then Bui có một lòng trung lẫn hiếu, Mài chăng khuyết, nhuộm chăng đen”. | Kiến thức lớp 10 Nguyễn Trãi -phần2 PHÂN TÍCH BÀI THƠ THUẬT HỨNG SỐ 24 CỦA NGUYỄN TRÃI Công danh đã được hợp về nhàn Lành dữ ân chi thế nghị khen Ao cạn vớt bèo cấy muống Đìa thanh phát cỏ ương sen Kho thu phong nguyệt đầy qua nóc Thuyền chở yên hà nặng vạy then Bui có một lòng trung lẫn hiếu Mài chăng khuyết nhuộm chăng đen . BÀI LÀM Nguyễn Trãi 1380-1442 là ngôi sao Khuê lấp lánh trên bầu trời Đại việt trong thế kỷ 15. Quốc âm thi tập và Ức trai thi tập là hai kiệt tác trong nền thơ ca Việt Nam. Riêng Quốc âm thi tập -là một tập thơ viết bằng chữ Nôm ra đời sớm nhất mà ta còn giữ được gồm 254 bài - ó như ánh hào quang củ ngôi sao Khuê lấp lánh xuyên suốt hành trình thiên niên kỷ của dân tộc. Quốc âm thi tập nhìn chung không có tên bải riêng cho mỗi bài thơ. Nguyễn Trãi nhóm thành nhiều chùm thơ Ngôn chí Mạn thuật Trần tình Thuật hứng Tự thán Tức sự Bảo kính cảnh . Đây là bài thơ số 24 trong chùm thơ Thuật hứng 25 bài Công danh đã được hợp về nhàn Mài chăng khuyết nhuộm chăng đen . Hợp nghĩa là nên là đáng âu chi nghĩa là lo chi Nguyễn Trãi là cháu ngoại tướng công Trần Nguyên Đán đã từng đỗ Thái học sinh Tiến sĩ . Ông là mưu sĩ của Lê Lợi trong 10 năm kháng chiến chống giặc Minh viết thư thảo hịch tài giỏi hơn hết mọi thời từng làm chánh chủ khảo khoa thi Tiến sĩ đầu tiên của triều Lê. Ông là người anh hùng dân tộc văn võ song toàn đúng là công danh đã được . Về sau ông bị bọn nịnh thần chèn ép. Lưng khôn uốn lộc nên từ ông đã vứt bỏ mọi công danh tự dăn lòng mình hợp về nhàn nên về Côn Sơn ở ẩn sống cuộc đời thanh nhàn chan hoà với tạo vật. Câu thơ thứ hai nói lên thái độ cách ứng xử của Nguyễn Trãi chẳng quan lâm gì trước mọi chuyện thị phi lành dữ khen chê nữa. Mọi sự đánh giá sẽ do lịch sử cần chi phải mệt lòng trăn trở. Đó là thái độ đúng là khí tiết của kẻ sĩ khi đã thoát vòng danh lợi lui về suối rừng ở ẩn. Trong bài thơ Cuối xuân tức sự .
