Nghệ thuật than phiền chỉ là một hình thức phản đối tiêu cực. Nhưng được gặp tình ái, Kiều lại bộc lộ một tinh thần đấu tranh mạnh mẽ. Đây là phần căn bản lành mạnh của nàng, đi song song với những mâu thuẫn vấn vít trong tư tưởng tài mệnh tương đố. | NỘI DUNG XÃ HỘI TRUYỆN KIEU -phần2 Nghệ thuật than phiền chỉ là một hình thức phản đối tiêu cực. Nhưng được gặp tình ái Kiều lại bộc lộ một tinh thần đấu tranh mạnh mẽ. Đây là phần căn bản lành mạnh của nàng đi song song với những mâu thuẫn vấn vít trong tư tưởng tài mệnh tương đố. Nhưng để nhận định rõ tính chất đấu tranh giá trị chân chính của mối luyến ái của Kiều với Kim Trọng cũng cần phải xét nội dung giai cấp của nó. Kim Trọng thuộc rõ ràng về thành phần phong kiến thống trị. Sau buổi hội Đạp Thanh ba chị em họ Vương thì giản dị thơ thẩn dan tay ra về mà chàng thì cưỡi ngựa câu dòn sau lưng theo một vài thằng con con quần áo sang trọng làm chói lọi cả một vùng chung quanh Hài văn lần bước dặm xanh Một vùng như thể cây quỳnh cành dao . Đức tính của chàng xuất phát từ cương vị giai cấp Họ Kim tên Trọng vốn nhà trâm anh. Nền phú hậu bậc tài danh Văn chương nết đất thông minh tính trời . Chúng ta hiểu rõ bậc là cấp bậc ngôi thứ quy định cái tài danh được công nhận trong xã hội phong kiến. Chữ đất trong ý thức chủ quan nhằm chỗ đặt mồ mả nhưng thực ra thì muốn chọn được chỗ tốt cũng phải có sẵn nhiều ruộng đất. Cái linh quyền của đất mồ mả tượng trưng cho thực quyền phong kiến chiếm đoạt ruộng đất. Mà cũng vì thế những nhà trâm anh mới có phương tiện thực tế để rèn luyện cái nết văn chương . Còn tính trời là cái truyền thống thống trị do đấy con cái nhà quan từ thuở nhỏ đã thấm nhuần cái lý tính của chế độ phong kiến tức là cái trí thông minh của giai cấp phong kiến. Đó là những điều kiện cơ bản đã tạo nên một anh chàng Phong tư tài mạo tuyệt vời Vào trong phong nhã ra ngoài hào hoa . Ngay buổi gặp gỡ đầu tiên Kiều tự nhiên đã xiêu lòng. Cần phải nhận rõ khách quan thì tầng lớp tiểu phong kiến có xu hướng vươn lên thành phần thống trị nhưng trong trường hợp này đấy lại không phải là động cơ chủ quan trong ý thức nàng Kiều. Trái lại Kiều đã rất e ngại trước sự chênh lệch giữa nàng và Kim Trọng Nàng rằng Trộm liếc dung quang. Chẳng sân ngọc bội thời phường kim môn.
