TƯ TƯỞNG TÀI MỆNH TRONG TRUYỆN KIỀU –phần 2

Theo thuyết Thiên mệnh của Nho giáo, người ta ở đời, giàu nghèo sướng khổ là do số phận định trước bởi trời.”Tử sinh hữu mệnh, phú quý tại thiên”. Người ta bằng kinh nghiệm ở đời mà suy ra huyền bí của càn khôn và từ ấy, người ta cho tài mệnh không hợp nhau: “Chữ tài, chữ mệnh khéo là ghét nhau” hay như Lý Thương Ẩn nói : “Cổ lai tài mệnh lưỡng tương phương”. | TƯ TƯỞNG TÀI MỆNH TRONG TRUYỆN KIỀU -phần 2 Theo thuyết Thiên mệnh của Nho giáo người ta ở đời giàu nghèo sướng khổ là do số phận định trước bởi trời. Tử sinh hữu mệnh phú quý tại thiên . Người ta bằng kinh nghiệm ở đời mà suy ra huyền bí của càn khôn và từ ấy người ta cho tài mệnh không hợp nhau Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau hay như Lý Thương Ẩn nói Cổ lai tài mệnh lưỡng tương phương . Người ta không chịu tìm nguyên nhân trong xã hội mà lại theo khuynh hướng duy tâm thần bí mà suy ra rằng sở dĩ có điều bất bình là bởi đạo trời vốn ghét cái trọn vẹn Tạo vật đố toàn tạo hóa kị doanh . Cho nên cái lẽ bỉ sắc tư phong người ta gọi là luật thừa trừ trong kiếp người. Không những Thúy Kiều Đạm Tiên mà cả Tây Thi Điêu Thuyền Chiêu như vậy. Hồng nhan tự thưở xưa - Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu . Các tao nhân mặc khách cảm giai nhân khổ sở mà ai oán như vậy. Không những ở phương Đông mà ở phương Tây xưa nay các thi hào vẫn khóc má hồng phận bạc như Héléne Héloise . Suy rộng ra cái luật thừa trừ ấy trong tư tưởng Tây phương có chỗ tương tự. Luật ấy rất giống luật cân nhắc mà người Hi Lạp xưa tiêu biểu bằng thần thoại Némésis. Thi sĩ Tố Như không phải là nhà Nho thuần túy. Cái tính đa cảm những kinh nghiệm đau đớn đã khai thông mở lối cho ông. Ông thỏa mãn với luật thừa trừ nhưng nó chỉ mới là điều nhận xét tuồng như đúng mà chưa cắt nghĩa về lý do. Ông không chịu con người không có trách nhiệm về sự cân nhắc họa phúc của trời. Ông bèn lấy chữ Nghiệp của đạo Phật mà phát huy chữ Mệnh của Nho Giáo. Thúy Kiều tuy là món đồ chơi của vận mệnh nhưng là món đồ chơi có ý thức chứ không bù nhìn. Nàng đã dự cảm được vận mệnh không ra gì từ lúc còn nhỏ rồi khi bán mình nàng thấy sự hi sinh và nghĩa vụ của nàng phù hợp với số mệnh. Có lúc nàng chống lại số mệnh xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều nhưng không thành đành phải ẩn nhẫn Kiếp này nợ trả chưa xong - Làm chi thêm một nợ chồng kiếp sau hay Kiếp xưa đã vụng đường tu - Kiếp này chẳng kẻo đền bù mới xuôi . Nàng