Lipid là một nhóm hợp chất hữu cơ nguồn gốc sinh vật, có tính kị nước nhưng hòa tan dễ dàng trong các dung môi không phân cực. Nhóm hợp chất này là một trong những thành phần chính của tế bào và mô động thực vật. Một số trong chúng được dùng làm chất dinh dưỡng dự trữ, | 7 oá sinh họe - 117 - CHƯƠNG 5. LIPID Lipid là một nhóm hợp chất hữu cơ nguồn góc sinh vật có tính kò nước những hóà tàn dễ dàng trông càc dung mói không phàn cữc. Nhóm hợp chà t này là mót tróng những thành phàn chính cUà tễ bàó và mó đóng thữc vàt. Mót só tróng chung được dung làm chà t dinh dương dữ trữ mót só khàc thàm già tróng viễc kiễn tàó càc cơ quàn tữ củà tễ bàó đàc biễt là càc hễ thóng màng đóng thơi thàm già tróng viễc điễu hóà càc quà trình vàn chuyển vàt chà t quà màng và nhiễu quà trình quàn tróng khàc . Phần ldn lipid là dẫn xuất cua acid béo hình thành khi các nhóm carboxyl liên kết éstér vôi mót rượu đà chức hoác đơn chức. Ngoài ra trong phàn tử cua nhiêu loai lipid khàc nhau con chứa càc nhom ion hoa hoàc phàn cức như base nitơ phosphate saccharide aminoacid . Một sô hợp chất tuy khOng phai là dàn xuất cua acid béo nhứng do co tính kỵ nứơc nén cung được xép vào nhom lipid. Đo la sterol và càc hợp chất steroid sac to quang hợp cac vitamin tan trong chat béo và vài hợp chat khàc. Nhứng loai lipid mà trong phàn tứ cua chung chứa đong thợi càc nhom chức phàn cức và khOng phàn cức thứợng gap trong càc cấu truc màng và trén càc bé màt phàn càch khàc giứa moi trnỡng nứợc và càc khu vức kỵ nứợc bén trong tế bào. I. ACID BÉO. Acid béo là thành phàn cấu tao cua phàn lợn lipid. Hợn 70 loai acid béo tìm thấy trong càc loai tế bào khàc nhau là nhứng mach hydro carbon no hoàc khong no chứa mọt nhom carboxyl tàn cung. Hau het cac acid béo co so chấn nguyén tử carbon từ 12 đen 22 nhứng thứợng gap nhat la nhứng acid béo co 16 - 18 nguyén tử carbon. Acid beo khong no co the chứa mot hoàc vai lien ket đoi. Rat ít gap acid béo chứa lien ket ba. Phan lợn cac lien ket đoi noi C9 vợi C10 kí hiéu la A9 . Cac lien ket đoi thứ hai và thứ ba thứợng nam cach lien két đoi thứ nhat mọt vài nhom methylen -CH2- vé phía đàu CH3 tàn cung. Càc lién két đoi trong phàn lợn acid béo khong no trong tứ nhién co càu hình cis- màc du dang này kém bén vứng hợn dang trans-. Khi đun nong
