Tài liệu tham khảo giáo trình Hóa học vô cơ - Tập 3 : Các nguyên tố chuyển tiếp - Chương 12 : Các nguyên tố actinoit , dành cho các bạn học chuyên ngành hóa học củng cố và bổ sung kiến thức hóa học của mình | CHƯƠNG XII . i CÁC NGUYÊN TỐ ACTINOIT Các nguyên tô actinoit hay họ actini có sô thứ tự nguyên tử từ 90 đến 103 được xếp vào cùng một ô với actini số thứ tự 89 bao gồm các nguyên tố thori Th protaetinì Pa man U neptmti Np plutoni Pu amerixi Am curi Cm heekeli Bk califalii Cf eiĩsteni Es feemi Fm menđelevi Md nobeỉi No và lanrenxi Lr . Một sô đặc điểm của các actinoit cùng với Ra Ac và Ku ỉà Iihũìtg nguyên tố đứng trước đứng rong cùng ô và đứng sau actinoit được trình bày trong bảng 28. Bảng 28 . Một sô đặc điểm của các nguyên tố actinoit An Nguyên tô Sô thứ tự nguyên tử Cấu hình electron cúa nguyên tử Bán kính nguyên tứ Ẳ Bán kính ion An3 Bán kính ion An4 Thế điện cực chuẩn V An 7An An47An Ra 88 7s- 2 35 Ac 89 6d 7s2 2 03 1 11 -2 6 Th 90 6d27s2 1 80 1 08 0 94 -1 899 Pa 91 5f26d 7s2 1 62 1 05 0 90 -1 95 -1 7 Lĩ 92 5f6dl7s2 1 53 1 03 0 89 -1 798 -1 5 Np 93 5f7s2 1 50 1 01 0 87 -1 856 -1 355 Pư 94 5f7s2 1 62 1 00 0 86 -2 031 -1 272 Am 95 5f77s2 0 99 0 85 -2 38 -1 24 Cm 96 5f76d 7s2 0 98 0 83 Bk 97 5T6d 7s2 Cf 98 5f 7s2 Es 99 5f 7s2 Fm 100 5fl27s2 Md 101 5fn7s2 No 102 5fl47s2 Lr 103 5f146d 7s2 Ku 104 6d27s2 19-Hóahọcvt cơ-T3 289 Theo những dữ kiện quang phổ trong nguyôn tử những nguyên tô nặng nhát của bảng luần hoàn các obilan 5f 6d và 7s có năng lượng rất gần nhau. Bởi vậy khó xác định dirt khoát được cấu hình electron của nguyên tử. Ví dụ như đốí với protactini cấu hình electron của nguyên lử ở trạng thái cơ bản thường được viết là Rn 5f6d 7s trạng thái này rất gần vói trạng thái có cấu hình 6d37s2 5f16d27sĩ và 5f37s2. Vậy trạng thái nào thực sự là trạng thấi c í bán Do các obitan 6d và 5f có năng lượng rất gần nhau cắc nguyên lô nhỏm thori Th-Cm có đặc tính vừa của nguyôn tố f vừa của nguyên tô d. Khi các obitan 5f được điền thêm electron thứ hai cấu hình electron của nguyên tử càng bền hơn và việc chuyển electron 6d sang 5f trở nên càng khó khăn hơn. Bởi vây các nguyên tố nhổm beckeli Bk-Lr có đặc tính của nguyên tô f điổn hình và chúng giống với các lantanoit. .
