Chương 6: Các hình thái tư bản và các hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư Vậy, lợi nhuận chính là giá trị thặng dư được quan niệm là kết quả của toàn bộ tư bản ứng trước. Nếu ký hiệu lợi nhuận là P thì công thức G= c + v+ m sẽ chuyển thành G= K+ P (có nghĩa là giá trị hàng hoá tư bản chủ nghĩa bằng chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa cộng với lợi nhuận). | Chương 6 Các hình thái tư bản và các hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư Vậy lợi nhuận chính là giá trị thặng dư được quan niệm là kết quả của toàn bộ tư bản ứng trước. Nếu ký hiệu lợi nhuận là P thì công thức G c v m sẽ chuyển thành G K P có nghĩa là giá trị hàng hoá tư bản chủ nghĩa bằng chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa cộng với lợi nhuận . Như vậy lợi nhuận là hình thức biến tướng của giá trị thặng dư nó phản ánh sai lệch bản chất bóc lột của chủ nghĩa tư bản. Cái khác nhau giữa m và P ở chỗ khi nói m là hàm ý so sánh nó với v còn khí nói P lại hàm ý so sánh với k. P và m thường không bằng nhau P có thể cao hơn hoặc thấp hơn m phụ thuộc vào giá cả hàng hoá do quan hệ cung- cầu quy định. Nhưng xét trên phạm vi toàn xã hội tổng số lợi nhuận luôn ngang bằng tổng số giá trị thặng dư. Cụ thể Nếu giá cả giá trị thì p m Giá cả giá trị thì p m Giá cả giá trị thì p m Trên toàn xã hội pi mi . Tỷ suất lợi nhuận Khi giá trị thặng dư chuyển hoá thành lợi nhuận thì tỷ suất giá trị thặng dư chuyển hoá thành tỷ suất lợi nhuận. Tỷ suất lợi nhuận là tỷ lệ phần trăm giữa tổng số giá trị thặng dư và toàn bộ tư bản ứng trước ký hiệu là P m P ------x 100 c v 4 - Trong thực tế người ta thường tính P hàng năm bằng giữa tổng số lợi nhuận thu được trong năm P và tổng tư bản ứng trước K P P ------x 100 K Về lượng Tỷ suất lợi nhuận luôn nhỏ hơn tỷ suất giá trị thặng dư m m P m vì P -------- x 100 còn m --------- x 100 c v v 80 Chương 6 Các hình thái tư bản và các hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư về chất Tỷ suất giá trị thặng dư biểu hiện đúng mức độ bóc lột của nhà tư bản đối với lao động. Còn tỷ suất lợi nhuận chỉ nói lên mức doanh lợi của việc đầu tư tư bản. Tỷ suất lợi nhuận chỉ cho các nhà đầu tư tư bản thấy đầu tư vào đâu thì có lợi hơn ngành nào có P lớn hơn . Do đó tỷ suất lợi nhuận là mục tiêu cạnh tranh và là động lực thúc đẩy sự hoạt động của các nhà tư bản. Tỷ suất lợi nhuận cao hay thấp tuỳ thuộc vào nhiều nhân tố như tỷ suất giá trị thặng dư cấu tạo hữu cơ
