Thuốc trừ sâu phospho hữu cơ (còn gọi là lân hữu cơ) được sử dụng rất rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp ở nước ta. Thuốc có tác dụng tốt trong phòng trừ sâu bệnh góp phần nâng cao năng suất cây trồng. Song hàng năm một số lượng lớn các bệnh nhân đã phải nhập viện vì ngộ độc lân hữu cơ. 4 loại phospho hữu cơ đã và đang được sử dụng phổ biến ở nước ta là: - Thiophốt (Parathion) màu vàng, mùi tỏi, dạng nhũ tương. - Vôfatốc (methyl parathion) màu nâu thẫm (dạng. | Nhiêm đôc lân hữu cơ I. MỞ ĐẦU Thuốc trừ sâu phospho hữu cơ còn gọi là lân hữu cơ được sử dụng rất rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp ở nước ta. Thuốc có tác dụng tốt trong phòng trừ sâu bệnh góp phần nâng cao năng suất cây trồng. Song hàng năm một số lượng lớn các bệnh nhân đã phải nhập viện vì ngộ độc lân hữu cơ. 4 loại phospho hữu cơ đã và đang được sử dụng phổ biến ở nước ta là - Thiophốt Parathion màu vàng mùi tỏi dạng nhũ tương. - Vôfatốc methyl parathion màu nâu thẫm dạng nhũ tương hoặc màu đỏ tươi dạng bột mùi cỏ thối. - Dipterec dạng tinh thể màu trắng. - DDVP dichloro diphenyl vinyl phosphat màu vàng nhạt. Phospho hữu cơ xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp da niêm mạc nhất là mắt và chủ yếu là đường tiêu hóa do bàn tay dính thuốc ăn uống nhầm tự tử đầu độc. . Nguyên nhân ngộ độc thường là cố tình tự tử. Bệnh nhân đã uống một lượng lớn lân hữu cơ song hầu hết các ngộ độc này thường nhẹ. Chính vì vậy khi đến viện thường muộn. Các triệu chứng thường rầm rộ có nhiều biểu hiện đe dọa tính mạng của bệnh nhân. Cũng có trường hợp ngộ độc do tiếp xúc trong lao động như phun thuốc bán thuốc . Trong xử trí cần khẩn trương thành thục trong đó chú ý việc hiểu và dùng atropin sớm và đúng liều. II. ĐỘC TÍNH VÀ CHUYỂN HÓA LÂN HỮU CƠ - Lân hữu cơ có cấu tạo một phân tử phospho hóa trị 5 với 2 gốc carbuthydro R1 R2 một nhóm chức X chứa S hoặc N và một nguyên tử oxy nối đôi. Khi thay thế các gốc R1 R2 hoặc nhóm chức ta được một chất mới có độc tính khác với chất ban đầu vì vậy ngày nay đã tổng hợp được hơn 400 các lân hữu cơ khác nhau. - Cơ chế ngộ độc lân hữu cơ Acetylcholin là chất trung gian hóa học ở hậu hạch phó giao cảm và hậu hạch giao cảm chi phối tuyến ngoại tiết chi phối hệ phó giao cảm một số nhánh giao cảm và tận cùng thần kinh vận động chi phối cơ vân. Sau khi tác động lên màng sau synap acetylcholin bị huỷ bởi men cholinesterase ChE . Lân hữu cơ khi vào cơ thể được chuyển thành paraoxon gắn với ChE làm mất hoạt tính của ChE từ đó acetylcholin không bị thuỷ .
