Cây thuốc vị thuốc Đông y - CHỈ THỰC

CHỈ THỰC (枳实) Fructus Aurantii immaturus Tên khác: Chanh chua, chấp Tên khoa học: Citrus aurantium L. và một số loài Citrus khác, họ Cam (Rutaceae). Mô tả: Cây: Cây gỗ cao 4-5m hay hơn, phân nhánh nhiều, cành có gai dài và nhọn. Lá hình trái xoan nhọn, nguyên, hơi dai, bóng, phiến dài 5-10cm, rộng 2,5-5cm, có đốt trên cuống, nở thành một cánh rộng hay hẹp tuỳ thứ. Hoa màu trắng họp thành xim nhỏ ở nách lá. Quả hình cầu kích thước trung bình có đường kính 6-8cm, khi chín màu da cam, mặt ngoài sù sì. Ở. | Cây thuốc vị thuốc Đông y - CHỈ THỰC Vị thuốc Chỉ thực CHỈ THỰC Fructus Aurantii immaturus Tên khác Chanh chua chấp Tên khoa học Citrus aurantium L. và một số loài Citrus khác họ Cam Rutaceae . Mô tả Cây Cây gỗ cao 4-5m hay hơn phân nhánh nhiều cành có gai dài và nhọn. Lá hình trái xoan nhọn nguyên hơi dai bóng phiến dài 5-10cm rộng 2 5-5cm có đốt trên cuống nở thành một cánh rộng hay hẹp tuỳ thứ. Hoa màu trắng họp thành xim nhỏ ở nách lá. Quả hình cầu kích thước trung bình có đường kính 6-8cm khi chín màu da cam mặt ngoài sù sì. Ở var. amara Engl. hay Cam đắng cuống lá có cánh rộng quả màu da cam hay đỏ da cam có trung tâm rỗng vỏ dính nạc chua. Dược liệu hình bán cầu một số có hình cầu đường kính 0 5-2 5 cm. Vỏ ngoài màu lục đen hoặc màu lục nâu thẫm với những nếp nhăn và những điểm lỗ hình hạt có vết cuống quả hoặc vết sẹo của vòi nhụy. Trên mặt cắt vỏ quả giữa hơi phồng lên màu trắng vàng hoặc nâu vàng dày 0 3-1 2 cm có 1-2 hàng túi tinh dầu ở phần ngoài. Vỏ quả trong và múi quả màu nâu. Chất cứng. Mùi thơm mát vị đắng hơi chua. Bộ phận dùng Quả non phơi khô của cây Chanh chua Citrus aurantium L. và một số loài Citrus khác họ Cam Rutaceae . Phân bố Dược liệu thu hái trong nước đôi khi nhập từ Trung Quốc. Thu hái Vào tháng 4-6 lúc trời khô ráo thu nhặt các quả non rụng dưới gốc cây thì được Chỉ thực. Dùng quả có đường kính dưới 1cm thì để nguyên quả có đường kính trên 1cm thì bổ đôi theo chiều ngang khi dùng rửa sạch đất bụi ủ mềm xắt lát hay bào mỏng sao giòn. Tác dụng dược lý Chỉ thực và Chỉ xác đều có tác dụng cường tim tăng huyết áp do thành phần chủ yếu Neohesperidin nhưng không làm tăng nhịp tim. Thuốc có tác dụng co mạch tăng lực cản của tuần hoàn ngoại vi tăng co bóp của cơ tim tăng lượng cGMP của cơ tim và huyết tương chuột nhắt. Chỉ thực còn có tác dụng tăng lưu lượng máu của động mạch vành não và thận nhưng máu của động mạch đùi lại giảm. Chỉ thực và Chỉ xác sắc nước đều có tác dụng ức chế cơ trơn ruột cô lập của chuột nhắt chuột lang và thỏ nhưng cho