Khi thiết kế và đánh giá một phương pháp phân tích, thường ta xem xét riêng lẻ 3 sai số thí nghiệm. Đầu tiên, trước khi phân tích, những sai số liên quan đến mỗi phép đo được đo lường để chắc rằng những lỗi này không ảnh hưởng đến quá trình phân tích. Thứ hai, trong quá trình phân tích, mọi thứ được kiểm soát chặt chẻ để chắc rằng số liệu đạt được là tin cậy. | CHƯƠNG 9 ĐÁNH GIÁ SỐ LIỆU PHÂN TÍCH Khi thiết kế và đánh giá một phương pháp phân tích thường ta xem xét riêng lẻ 3 sai số thí nghiệm. Đầu tiên trước khi phân tích những sai số liên quan đến mỗi phép đo được đo lường để chắc rằng những lỗi này không ảnh hưởng đến quá trình phân tích. Thứ hai trong quá trình phân tích mọi thứ được kiểm soát chặt chẻ để chắc rằng số liệu đạt được là tin cậy. Sau cùng khi kết thúc phép đo chất lượng quá quá trình đo và kết quả được đánh giá và so với với tiêu chuNn phân tích để chắc chắn số liệu. Chương này sẽ giới thiệu về nguồn đánh giá các sai số trong quá trình phân tích ảnh hưởng của những sai số trong quá trình đo lên kết quả và phân tích thống kê dữ liệu đạt được. Điều này rất quan trọng nhằm mục đích kiểm tra độ tin cậy trong phép đo từ đó có những điều chỉnh phù hợp trong các quá trình đo tiếp theo. Đo giá trị trung tâm Giá trị trung bình X Là số giá trị đạt được từ tổng các giá trị đạt được từ phép đo riêng lẻ chia cho số lần lần đo _ V Xi X_ i 1 i n Trong đó là số lần đo i là giá trị đo thứ i i 1 2 3 4. Ví dụ Hàm lượng N-NO3- trong nước được xác định trong 7 lần lặp lại với nồng độ như sau 3 080 3 094 3 107 3 056 3 112 3 174 3 198 mg L Như vậy n 7 X 3 080 3 094 3 107 3 056 3 112 3 174 3 198 7 3 117 mg L Giá trị giữa Là giá trị ở giữa khi số liệu của các lần phân tích được sắp xếp từ nhỏ nhất đến lớn nhất. Trong ví dụ các giá trị được sắp xếp như sau 3 056 3 080 3 094 3 107 3 112 3 174 3 198 Như vậy 3 107 là giá trị giữa. Giá trị giữa median và giá trị trung bình mean cho biết ước lượng giống nhau về xu hướng trung tâm đối với tất cả các số liệu giống nhau về độ lớn. Đối với những dãy số liệu biến động lớn giữa số lần đo quan sát thì giá trị giữa và giá trị trung bình khác xa nhau. Đo lường độ biến động của dãy kết quả Độ biến động range Độ rộng của dãy số liệu w là hiệu số giữa giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của dãy số liệu. 77 Khoa Thuỷ sản - Đai học Cần Thơ Huỳnh Trường Giang Độ
