MÃ ĐỀ (馬蹄) Semen et Folium Plantaginis Tên khác: Xa tiền, Bông mã đề, Suma (Tày), Nhả én dứt (Thái). Tên khoa học: Plantago major L., họ Mã đề (Plantaginaceae). Mô tả: Cây thuộc thảo, sống dai, thân rất ngắn. Lá mọc ở gốc thành hoa thị, có cuống dài và rộng. phiến lá nguyên hình trứng dài 12 cm rộng 8cm, có 5-7 gân chính hình cung chạy dọc theo phiến rồi đồng quy ở gốc và ngọn phiến lá. Hoa mọc thành bông có cán dài, hướng thẳng đứng. Hoa đều luỡng tính, 4 lá đài xếp chéo hơi dính nhau. | Cây thuốc vị thuốc Đông y - MÃ ĐỀ Cây Mã đề MÃ ĐỀ W Semen et Folium Plantaginis Tên khác Xa tiền Bông mã đề Suma Tày Nhả én dứt Thái . Tên khoa học Plantago major L. họ Mã đề Plantaginaceae . Mô tả Cây thuộc thảo sống dai thân rất ngắn. Lá mọc ở gốc thành hoa thị có cuống dài và rộng. phiến lá nguyên hình trứng dài 12 cm rộng 8cm có 5-7 gân chính hình cung chạy dọc theo phiến rồi đồng quy ở gốc và ngọn phiến lá. Hoa mọc thành bông có cán dài hướng thẳng đứng. Hoa đều luỡng tính 4 lá đài xếp chéo hơi dính nhau ở gốc. Tràng màu nâu khô xác tồn tại 4 thùy xen kẽ với các lá đài. Bốn nhị thò ra ngoài chỉ nhị mảnh dài gấp tràng 2 lần. Bầu trên 2 ô. Quả hộp có 8-13 hạt. Bộ phận dùng - Toàn cây Xa tiền thảo Lá Xa tiền - Folium Plantaginis Hạt Xa tiền tử - Semen Plantaginis . Phân bố Cây mọc hoang khắp nơi trong nước ta và nhiều nước khác. Thu hái Nếu lấy lá thì thu hoạch từ tháng 5-7 nếu lấy hạt thì từ tháng 6-8 cắt những bông thật già phơi khô vò sát trên sàng rồi sẩy sạch sau đó tiếp tục phơi khô cho đến khi độ ẩm còn 10 . Thành phần hoá học Thành phần hóa học chính của toàn cây là chất nhầy hàm lượng trong lá có thể đến 20 trong hạt có thể đến 40 . Dược diển Việt Nam quy định hạt mã đề phải có chỉ số nở ít nhất là 5 . Các nhà nghiên cứu Nhật đã chiết xuất chất nhầy hạt L. dưới dạng tinh khiết với tên Plantasan với hiệu suất 6 8 . Thành phần cấu tạo của Platasan gồm có D-xylose L-arabinose acid D-galacturonic L-rhamnose và D-galactose theo tỉ lệ tương ứng là 15 3 4 2 0 4. Planteose là một oligosaccharid hàm lượng 1 thủy phân bằng acid thì cho 1 galactose 1 glucose và 1 fructose. Ngoài chất nhầy 2 thành phần khác đáng chú ý trong cây là iridoid glycosid và flavonoid. Hai chất iridoid đã được xác định là aucubosid và catalpol. Nhiều hợp chất flavonoid đã đuodc phân lập apigenin quercetin scutellarein baicalein hispidulin -5 7 4 trihydroxy 6-methoxy flavon luteolin-7-glucosid luteolin-7-glucuronid homoplantaginin 7-O-0-D-glucopyranosyl-5 4 dihydroxy-6-methoxy flavon
