Châu Văn Tiếp, một trong Gia Định tam hùng. Châu Văn Tiếp hay Chu Văn Tiếp (Mậu Ngọ 1738 - Giáp Thìn 1784) tên tộc Châu Doãn Ngạnh, là danh tướng Việt Nam cuối thế kỷ 18 dưới thời Nguyễn Phúc Ánh, được người đời xưng tụng là một trong “Gia Định tam hùng”. Châu Văn Tiếp nguyên quán huyện Phù Ly, phủ Hoài Nhơn (nay là Phù Mỹ, Nhơn, tỉnh Bình Định) nhưng cư ngụ ở Vân Hòa, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên. Gia đình ông chuyên nghề buôn bán (chủ yếu là buôn ngựa), nhưng có học. Ông Tiếp. | Châu Văn Tiêp một trong Gia Định tam hùng. Châu Văn Tiêp hay Chu Văn Tiêp Mậu Ngọ 1738 - Giáp Thìn 1784 tên tộc Châu Doãn Ngạnh là danh tướng Việt Nam cuối thê kỷ 18 dưới thời Nguyễn Phúc Ánh được người đời xưng tụng là một trong Gia Định tam hùng . Châu Văn Tiêp nguyên quán huyện Phù Ly phủ Hoài Nhơn nay là Phù Mỹ Nhơn tỉnh Bình Định nhưng cư ngụ ở Vân Hòa huyện Đồng Xuân tỉnh Phú Yên. Gia đình ông chuyên nghề buôn bán chủ yêu là buôn ngựa nhưng có học. Ông Tiêp có người anh cả là Châu Đoan Chữ hai em là Châu Đoan Chân Châu Đoan Hãn và em gái Châu Thị Đậu 1 . Ông thông thạo tiêng Chân Lạp và Xiêm La. Vốn có sức mạnh lại ham học võ nghệ nên ông còn có biệt tài sử dụng đại đao. Châu Văn Tiêp theo nghề buôn bán ngựa nên có dịp đi đó đây. Nhờ vậy ông quen biết khá nhiều người mà sau này đều trở thành vương tướng của nhà Tây Sơn như Nguyễn Nhạc Nguyễn Huệ Nguyễn Lữ Võ Văn Dũng Trần Quang Diệu Võ Đình Tú. Song người ông thân thiết nhất là Lý Văn Bửu vì cùng nghề. Lấy lý do chống lại sự áp bức của quyền thần Trương Phúc Loan ủng hộ hoàng tôn Nguyễn Phúc Dương Nguyễn Nhạc cùng hai em là Nguyễn Huệ Nguyễn Lữ cất binh khởi nghĩa vào năm 1771. Biết tài Châu Văn Tiếp Nguyễn Nhạc có cho người đến mời tham gia nhưng ông khéo từ chối. Để tạo cho mình một thế đứng trong việc mưu nghiệp lớn bốn anh em Châu Văn Tiếp chiêu tập dân quân đến chiếm giữ núi Tà Lương Phú Yên . Nguyễn Nhạc cử người đến mời lần nữa. Châu Văn Tiếp bày tỏ chính kiến của mình là không muốn thay ngôi chúa Nguyễn mà chỉ muốn tôn phù hoàng tôn Nguyễn Phúc Dương muốn diệt trừ những tham quan những quyền thần và Nguyễn Nhạc đã đồng ý. Hứa hẹn vậy nhưng khi kéo binh đến Qui Nhơn thì Châu Văn Tiếp mới hay Nguyễn Nhạc đã bội ước. Ông liền rút quân về núi cũ dựng cờ khởi nghĩa đề lên bốn chữ Lương Sơn tá quốc quân giỏi ở núi rừng lo giúp nước để đối đầu với quân Tây Sơn. Khi ấy lưu thủ dinh Long Hồ là Tống Phúc Hiệp - 1776 đang đóng quân ở Vân Phong nay thuộc Khánh Hòa khuyên ông nên qui thuận chúa Nguyễn và .
