Tuyển tập Hóa hữu cơ ( phần 4 ) Ankan Công thức chung là CnH 2n+2 với n ³ 1. Tên gọi chung là ankan hay parafin Chất đơn giản nhất là metan CH 4 Công thức - cấu tạo - cách gọi tên | Tuyển tâp Hóa hữu cơ phần 4 Ankan Công thức chung là CnH2n 2 với n 3 1. Tên gọi chung là ankan hay parafin Chất đơn giản nhất là metan CH4 Công thức - cấu tạo - cách gọi tên 1. Cấu tạo - Mạch C hở có thể phân nhánh hoặc không phân nhánh. - Trong phân tử chỉ có liên kết đơn liên kết d tạo thành từ 4 obitan lai hoá sp3 của nguyên tử C định hướng kiểu tứ diện đều. Do đó mạch C có dạng gấp khúc. Các nguyên tử có thể quay tương đối tự do xung quanh các liên kết đơn. - Hiện tượng đồng phân do các mạch C khác nhau có nhánh khác nhau hoặc không có nhánh . 2. Cách gọi tên - Tên gọi gồm Tên mạch C có đuôi an. - Phân tử có mạch nhánh thì chọn mạch C dài nhất làm mạch chính đánh số các nguyên tử C từ phía gần mạch nhánh nhất. Ví dụ Tính chất vật lý - Nhiệt độ nóng chảy nhiệt độ sôi tăng dần khi tăng số nguyên tử C trong phân tử. 4 chất đầu là khí các chất có n từ 5 19 là chất lỏng khi n 3 20 là chất rắn. - Đều không tan trong nước nhưng dễ tan trong các dung môi hữu cơ. Tính chất hoá học Phản ứng đặc trưng là phản ứng thế và phản ứng huỷ. 1. Phản ứng nhiệt phân Ví dụ nhiệt phân metan 2. Phản ứng oxi hoá a Cháy hoàn toàn sản phẩm cháy là CO2 và H2O. b Oxi hoá không hoàn toàn 3. Phản ứng thế a Thế clo và brom Xảy ra dưới tác dụng của askt hoặc nhiệt độ và tạo thành một hỗn hợp sản phẩm. lot không có phản ứng thế với ankan. Flo phân huỷ ankan kèm theo nổ. Những ankan có phân tử lớn tham gia phản ứng thế êm dịu hơn và ưu tiên thế những nguyên tử H của nguyên tử C hoặc cao. Ví dụ b Thế với HNO3 hơi HNO3 ở 200oC - 400oC . c Phản ứng tách H2 ở 400 - 900oC xúc tác Cr2O3 Al2O3. 4. Phản ứng crackinh Sản phẩm là những hiđrocacbon no và không no . Điều chế 1. Điều chế metan a Lấy từ các nguồn thiên nhiên khí thiên nhiên khí hồ ao khí dầu mỏ khí chưng than đá. b Tông hợp 2. Điều chế các ankan khác a Lấy từ các nguồn thiên nhiên khí dầu mỏ khí thiên nhiên sản phẩm crackinh. b Tông hợp từ các dẫn xuất halogen R - Cl 2Na Cl - R R - R 2NaCl Ví dụ c Từ các muối axit hữu cơ Ứng dụng - Dùng làm .
