Trên thực tế, các tần số allele nhiễm sắc thể thường ở hai giới tính có thể khác nhau. Chẳng hạn, trong chăn nuôi gia súc - gia cầm tuỳ theo mục tiêu kinh tế là lấy sữa, thịt hoặc trứng mà tương quan số lượng cá thể đựccái sẽ khác nhau. Khi đó việc áp dụng nguyên lý H-W sẽ như thế nào? Để xét quần thể này, ta sử dụng ký hiệu và giả thiết sau : Allele Giới đực Giới cái A1 p’ p” A2 q’ q” Tổng 1 1 . | Mở rộng nguyên lý Hardy-Weinberg Tần số allele sai biệt giữa hai giới tính Trên thực tế các tần số allele nhiễm sắc thể thường ở hai giới tính có thể khác nhau. Chẳng hạn trong chăn nuôi gja súc - gia cầm tuỳ theo mục tiêu kinh tế là lấy sữa thịt hoặc tương quan số lượng cá thể đực-cái sẽ khác nhau. Khi đó việc áp dụng nguyên lý H-W sẽ như thế nào Để xét quần thể này ta sử dụng ký hiệu và giả thiết sau Allele Tần số Giới đực Giới cái A1 p p A2 q q Tổng 1 1 Bằng cách lập bảng tổ hợp của các giao tử ta xác định được cấu trúc di truyền của quần thể sau một thế hệ ngẫu phối p A1 q A2 p A1 q A p p A1A1 p q pq A1A2 q q A2A2 Rõ ràng là nó không thỏa mãn công thức H-W. Bây giờ đến lượt tần số các allele của quần thể này là như sau f A1 p p p q p q Thay giá trị q 1 - p ta có _ f A1 p . p Tương tự f A2 q q Đặt f A1 p và f A2 q khi đó cấu trúc di truyền quần thể ở thế hệ tiếp theo sẽ thoả mãn công thức H-W p2 A1A1 2pqA1A2 q2A2A2. Điều đó chứng tỏ rằng nếu như các tần số allele autosome khởi đầu là khác nhau ở hai giới thì chúng sẽ được san bằng chỉ sau một thế hệ ngẫu phối và quần thể đạt trạng thái cân bằng sau hai thế hệ. Ví dụ Một quần thể khởi đầu có tần số các allele A và a ở hai giới như sau p 0 8 q 0 2 p 0 4 và q 0 6. Nếu như ngẫu phối xảy ra thì ở thế hệ thứ nhất có tần số các kiểu gene là 0 32AA 0 56Aa 0 12aa. Và tần số cân bằng của mỗi allele lúc đó như sau p 0 8 0 32 0 56 0 6 q 0 2 0 6 0 12 0 56 0 4 Ở thế hệ thứ hai quần thể đạt cân bằng với các tần số H-W là 0 36AA 0 48Aa 0 16aa Mở rộng nguyên lý Hardy-Weinberg Đa allele multiple alleles Với quần thể ngẫu phối như đã nói ở trước ở đây ta chỉ thay giả thiết một locus A có ba allele A1 A2 và A3 với tần số tương ứng là p1 p2 và p3 p1 p2 p3 1 . Khi đó trong quần thể có tất cả sáu kiểu gene với số lượng cá thể tương ứng như sau Kiểu gene A1A1 A2A2 A3A3 A1A2 A1A3 A2A3 Tổng Số lượng N11 N22 N33 N12 N13 N23
