Cơ học đá là khoa học lý thuyết và ứng dụng nghiên cứu ứng xử của đá. Nó là một nhánh của cơ học nghiên cứu phản ứng của đá trong môi trường tự nhiên dưới tác dụng của trường lực. Cơ học là hình thành từ một phần của địa cơ học, một hướng nghiên cứu về phản ứng cơ học của các vật liệu địa chất bao gồm cả đất. | Cơ học đá ứng dụng trong xây dựng công trình ngầm và khai thác mỏ hoặc mô hình Maxwell . Mô hình Poynting-Thomson được xây dựng trên cơ sở mô hình tổng quát hình sau khi loại bỏ các phần tử 4 và 5. Còn mô hình Maxwell cũng được xây dựng trên cơ sở mô hình tổng quát hình sau khi chỉ giữ lại các phần tử 1 và 2. Phương trình trạng thái lưu biến cho mô hình Poynting-Thomson được viết như sau dc dtj YlYẻY A A dt Ị ơ ---E Eo Trong đó Eo - Môđun đàn hồi ban đầu khi t 0 tp Eoo - Thời gian tác dụng tiếp theo thời gian trễ đặc trưng cho sự gia tăng tốc độ biến dạng khi tải trọng không thay đổi Eoo - Môđun đàn hồi cuối khi t 00. Sau khi giải phương trình trong điều kiện ứng suất không đổi ơ const các nhà địa cơ học có thổ tìm ra phương trình từ biến có dạng như sau E t E - e -e0 .EXP -ỳ- k tp 7 Trong đó Soo ơ Eoo - Biến dạng ổn định cuối cùng o ơ Eo - Biến dạng tức thời ban đầu tp - Giá trị thời gian tác dụng sau đặc trưng bởi khoảng thời gian trong đó biến dạng tăng lên e lần. Sau khi cho const các nhà địa cơ học tìm được phương trình chùng ứng suất có dạng như sau í ơ t ơx - ơ0 -ƠŨO EXP . k 0 J Tại đây ơũ0 E00. - Giá trị ứng suất cuối cùng ơ - Giá trị ứng suất ban đầu to - Thời gian chùng ứng suất đặc trưng bởi khoảng thời gian mà trong đó ứng suất giảm xuống e lần. Từ các phương trình dễ dàng nhận thấy biến dạng mang đặc tính giảm dần É 0 trong khi đó ứng suất không bị chùng hoàn toàn. Môi trường theo mô hình Maxwell có khả năng lưu biến không bị giới hạn. Phương trình thể hiện trạng thái lưu biến cho môi trường Maxwell có dạng 1 dơ ì ơ EO Ă dt J 40 Cơ học đá ứng dụng trong xây dựng công trình ngầm và khai thác mỏ Lời giải của phương trình có dạng như sau Khi ơ const ta có _ f t ì E t E0. 1 -- . V l0 Khi E const ta có tì ơ t . Kết quả phân tích hai phương trình cho thấy khi ơ const biến dạng sẽ gia tăng và không bị giới hạn bởi quy luật tuyến tính. Trong khi đó khi E const ứng suất .
