Bảy bước đến thành công CHƯƠNG V (B) KHÉO DÙNG TIẾNG VIỆT TÌM TIẾNG THẬT ĐÚNG Chắc các bạn còn nhớ Giả Đảo, một nhà sư đời Đường cưỡi lừa đi thăm bạn, vừa đi vừa nghĩ được hai câu thơ: Điểu túc trì biên thọ, Tăng xao nguyệt hạ môn. nghĩa là: Chim đậu cây bến nước, Sư gõ cửa dưới trăng. Nhưng, Giả Đảo lưỡng lự không biết nên hạ tiếng “thôi” là đẩy hay tiếng “xao” là gõ, cho nên vừa đi vừa đưa một tay ra gõ rồi lại đẩy, mà không để ý đến xe của Hàn. | Bảy bước đến thành công CHƯƠNG V B KHÉO DÙNG TIẾNG VIỆT TÌM TIẾNG THẬT ĐÚNG Chắc các bạn còn nhớ Giả Đảo một nhà sư đời Đường cưỡi lừa đi thăm bạn vừa đi vừa nghĩ được hai câu thơ Điểu túc trì biên thọ Tăng xao nguyệt hạ môn. nghĩa là Chim đậu cây bến nước Sư gõ cửa dưới trăng. Nhưng Giả Đảo lưỡng lự không biết nên hạ tiếng thôi là đẩy hay tiếng xao là gõ cho nên vừa đi vừa đưa một tay ra gõ rồi lại đẩy mà không để ý đến xe của Hàn Dũ đi qua. Hàn Dũ một danh sĩ và một đại thần đương thời thấy vậy sai lính lại hỏi biết chuyện rồi khuyên hạ tiếng xao . Hai người quen nhau từ đó và hai tiếng thôi xao đã được dùng để chỉ sự lựa chữ sự đẽo gọt câu văn. Lần khác Giả Đảo làm được hai câu thơ Độc hành đàm để ảnh Sác tức thụ biên thân 1 . nghĩa là Đi một mình bóng chiếu xuống đáy đầm. Thỉnh thoảng dựa thân cây mà thở than. mà phải than Nhị cú tam niên đắc Ngâm thành song lệ lưu 2 . Tri âm như bất thưởng Qui ngoạ cố sơn thu. Nghĩa là Ba năm mới làm được hai câu thơ Ngâm xong hai dòng lệ chảy xuống. Bạn tri âm nếu không thưởng thức Thì đành về nằm ở nơi ẩn cũ trong núi. Ba năm mới làm được hai câu thơ bình thường đó thì cũng quá chả trách người đời chê Giả Đảo là quái đản cuồng vọng. Gọt đẽo câu văn đến như vậy thì không nên nhưng trong khi viết cũng nên nhớ lời sau này của Gustave Flaubert khuyên học trò của ông là Guy de Maupassant cả hai đều là danh sĩ ở Pháp đều ở trong phái tả chân và nổi tiếng về tài dùng chữ rất đúng Dù người ta muốn nói điều gì đi nữa cũng chỉ có một tiếng để diễn điều đó thôi chỉ có một động từ để làm cho điều đó hoá ra có sinh khí và mỗi một tĩnh từ để tả nó. Cần phải kiếm được tiếng đó động từ đó tĩnh từ đó và đừng lấy làm mãn ý khi mới kiếm được những tiếng tương tự . Những lời khuyên dưới này giúp bạn tìm tiếng đúng. 1. Lựa một tiếng cụ thể. Trừ những khi phải nói đến cái gì trừu tượng như triết lý tiến hoá văn minh văn hóa. còn thì phải rán kiếm những tiếng gợi những hình ảnh như vẽ ra trước mắt độc giả làm cho họ như trông thấy nghe thấy ngửi .
