Trong bài giảng này, chúng tôi sẽ giới thiệu một cách ngắn gọn ba lớp bài toán quan trọng trong chủ đề về thông tin bất cân xứng, đó là lựa chọn ngược (còn gọi là lựa chọn bất lợi – adverse selection), rủi ro đạo đức (còn được dịch là tâm lý ỷ lại - moral hazard), và phát tín hiệu (signaling). | Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vi moâ Thoâng tin baát caân xöùng Nieân khoùa 2004 - 2005 THOÂNG TIN BAÁT CAÂN XÖÙNG Trong baøi giaûng naøy, chuùng toâi seõ giôùi thieäu moät caùch ngaén goïn ba lôùp baøi toaùn quan troïng trong chuû ñeà veà thoâng tin baát caân xöùng, ñoù laø löïa choïn ngöôïc (coøn goïi laø löïa choïn baát lôïi – adverse selection), ruûi ro ñaïo ñöùc (coøn ñöôïc dòch laø taâm lyù yû laïi - moral hazard), vaø phaùt tín hieäu (signaling). Ñieåm gioáng nhau cô baûn cuûa caùc baøi toaùn naøy laø trong moãi baøi toaùn thöôøng coù hai beân, trong ñoù moät beân coù lôïi theá veà thoâng tin (informed party), coøn beân kia bò baát lôïi veà thoâng tin (uninformed party). Thoâng tin ôû ñaây coù theå laø moät haønh ñoäng (action) hay moät ñaëc ñieåm (characteristic) cuûa beân coù lôïi theá veà thoâng tin. Chaúng haïn nhö treân thị trường baùn xe cuõ, ngöôøi baùn haøng thöôøng coù thoâng tin ñaày ñuû vaø chính xaùc hôn veà thöïc traïng chaát löôïng cuûa chieác xe mình ñaõ söû duïng, coøn ngöôøi mua thöôøng bò rôi vaøo traïng thaùi baát lôïi veà thoâng tin. Ñaây laø moät ví duï veà thoâng tin baát caân xöùng lieân quan ñeán moät ñaëc ñieåm naøo ñoù (maø ôû ñaây laø chaát löôïng xe) cuûa ñoái töôïng giao dòch. Moät ví duï cho söï baát caân xöùng thoâng tin veà haønh ñoäng laø moái quan heä giöõa ngöôøi chuû doanh nghieäp vaø ngöôøi baùn haøng hay người thöøa haønh noùi chung. Ngöôøi chuû doanh nghieäp khoâng bieát moät caùch chính xaùc laø lieäu ngöôøi baùn haøng coù taän taâm vôùi coâng vieäc hay khoâng vì söï noã löïc khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù theå ñöôïc quan saùt tröïc tieáp vaø ñöôïc ño löôøng moät caùch chính xaùc. Ñeå phaân bieät ba lôùp baøi toaùn naøy, chuùng ta coù theå söû duïng tieâu thöùc ñôn giaûn sau. Trong tình huoáng löïa choïn ngöôïc, beân coù lôïi theá veà thoâng tin coù moät ñaëc ñieåm naøo ñoù (chaúng haïn nhö chaát löôïng saûn phaåm, tình traïng söùc khoûe, söï laønh maïnh veà taøi chính .) maø beân kia khoâng .
