HỘI NGHỊ TÔN GIÁO III. THÁNH MA-XƠ Một cá nhân, chẳng hạn, mà đời sống bao quát một phạm vi rộng rãi những hoạt động muôn hình muôn vẻ và các dạng quan hệ thực tiễn khác nhau đối với thế giới và do đó là một cuộc sống muôn mầu muôn vẻ thì tư duy của cá nhân ấy cũng mang tính chất toàn diện như mọi biểu hiện khác của cuộc sống của cá nhân ấy. | 374 VÀ . - HẸ Tư TƯỞNG ĐỨC. TẬP I tự nó . Một cá nhân chẳng hạn mà đời sống bao quát một phạm vi rộng rãi những hoạt động muôn hình muôn vẻ và các dạng quan hệ thục tiễn khác nhau đối với thế giới và do đó là một cuộc sống muôn mầu muôn vẻ thì tu duy của cá nhân ấy cũng mang tính chất toàn diện nhu mọi biểu hiện khác của cuộc sống của cá nhân ấy. Vì thế tu duy ấy không cố định lại thành tu duy trừu tuợng và không cần phải có những mánh khoé phản tu phức tạp khi cá nhân đi từ tu duy sang một biểu hiện khác của đời sống. Tu duy ngay từ đầu đã là một yếu tố của toàn bộ đời sống của cá nhân một yếu tố lúc thì mất đi lúc thì tái sinh theo sụ cần thiết. Sụ thể lại hoàn toàn khác hẳn trong truờng họp một ông giáo hoặc một nhà văn Béc-lin bị hạn chế bởi những khuôn khổ chật hẹp những con nguời mà hoạt động hạn chế một mặt ở một công việc khó khăn mặt khác ở sụ huởng thụ về tu tuởng thế giới của họ trải ra từ Mô-a-bít đến Cô-pen-ních và chấm dứt ở cửa Hăm-buốc86 những mối quan hệ của họ với thế giới này bị thu hẹp đến mức tối thiểu bởi hoàn cảnh sinh sống thảm hại của họ. Ở một cá nhân thuộc loại đó khi cá nhân ấy thấy cần phải tu duy thì cố nhiên không tránh khỏi rằng tu duy cũng trở thành trừu tuợng nhu bản thân cá nhân ấy và sụ tồn tại của cá nhân ấy và đối lập với cá nhân ấy - một cá nhân không có bất cứ một khả năng đề kháng nào - duới dạng một sức mạnh cứng đờ một sức mạnh mà hoạt động của nó cho phép cá nhân có khả năng trốn khỏi cái thế giới xấu xa của cá nhân đó trong khoảnh khắc có khả năng huởng thụ trong giây lát. Ở một cá nhân thuộc loại ấy một vài dục vọng còn tồn tại nảy sinh từ sụ giao tiếp với thế giới bên ngoài ít hơn là nảy sinh từ cơ cấu thể chất con nguời thì chỉ biểu hiện ra do những thôi thúc phản hồi nghĩa là những nguyện vọng ấy trong phạm vi phát triển hạn chế của chúng cũng mang tính chất phiến diện và thô sơ nhu tu duy của cá nhân đó những nguyện vọng ấy chỉ xuất hiện sau những khoảng cách thời gian dài và đuợc kích thích bởi sụ
