Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 1 phần 4', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Những người bạn dân là thê nào 227 những phương pháp chia lịch sử làm ba giai đoạn đều lấy chính những phạm trù quá khứ hiện tại và tương lai làm cơ sơ . Thật mối thâm thúy làm sao Nhưng có ai lại không biết rằng khi xem xét bất cứ một hiện tượng xã hội nào trong quá trình phát triên của nó thì bao giờ người ta cũng tìm thây trong đó những vết tích của quá khứ những cơ so của hiện tại và những mầm mống của tương lai Nhưng phải chăng là Ăng-ghen chang hạn lại đi nghĩ đến việc khắng định rằng lịch sử của đạo đức ông chỉ nói đến hiện tại chỉ đóng khung trong ba thời kỳ nói trên rằng đạo đức phong kiến lại không xuất hiện chang hạn sau đạo đức nô lệ và đạo đức nô lệ lại không xuất hiện sau đạo đức của cộng đồng cộng sản chủ nghĩa nguyên thuỷ Đáng lẽ phải phê phán nghiêm chỉnh ý định của Ăng-ghen muốn vạch rõ những trào lưu tư tương đạo đức hiện tại bằng cách giải thích những tư tương đó theo quan diêm duy vật chủ nghĩa thì ông Mi-khai-lốp-xki lại hiến chúng ta một tràng những câu trống rỗng nhất Về những thủ đoạn phê phán đó của ông Mi-khai-lốp-xki một sự phê phán bắt đầu bằng lời tuyên bố rằng ông ta không biết quan niệm duy vật lịch sử đã được trình bày trong tác phâm nào nếu nhắc lại rằng đã có một thời kỳ tác giả đã biết một trong những tác phâm ấy và đã biết đánh giá tác phâm đó đúng hơn thì có lẽ không phải là vô ích. Năm 1877 ông Mi-khai-lốp-xki đã có ý kiến nhận xét bộ Tư bản như sau Nếu người ta nhấc ra khỏi bộ Tư bản cái nắp nặng nề thô kệch và không cần thiết tức là cái nắp phép biện chứng của Hê-ghen Có kỳ quặc không Tại sao năm 1877 phép biện chứng của Hê-ghen là không cần thiết còn năm 1894 thì chủ nghĩa duy vật lại dựa trên tính tuyệt đối của quá trình biện chứng thì ngoài những giá trị khác của tác phâm ấy ra chúng ta sẽ thấy trong đó có những tài liệu được nghiên cứu một cách tuyệt diệu đê giải quyết vãh Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http For evaluation only. 228 V. I. Lê-nin đề chung về quan hệ giữa những hình .
