TRANG TỬ VÀ NAM HOA KINH Chương 4: Học thuyết của Trang UYÊN NGUYÊN TỪ ĐÂU? Từ khi Tư Mã Thiên chép chung tiểu sử của Lão tử, Trang tử, Thân Bất Hại, Hàn Phi trong một chương thì hễ nhắc tới Lão, chúng ta nghĩ ngay tới Trang, tưởng đâu giữa Lão và Trang có một sự liên hệ chặt chẽ cũng như giữa Khổng và Mạnh, và Trang chỉ chịu ảnh hưởng của Lão cũng như Mạnh chỉ chịu ảnh hưởng của Khổng. Sự thực không phải vậy. Lão và Trang chỉ đại biểu cho tư tưởng lãng mạn, khoáng đạt, vô. | TRANG TỬ VÀ NAM HOA KINH Chương 4 Học thuyết của Trang UYÊN NGUYÊN TỪ ĐÂU Từ khi Tư Mã Thiên chép chung tiểu sử của Lão tử Trang tử Thân Bất Hại Hàn Phi trong một chương thì hễ nhắc tới Lão chúng ta nghĩ ngay tới Trang tưởng đâu giữa Lão và Trang có một sự liên hệ chặt chẽ cũng như giữa Khổng và Mạnh và Trang chỉ chịu ảnh hưởng của Lão cũng như Mạnh chỉ chịu ảnh hưởng của Khổng. Sự thực không phải vậy. Lão và Trang chỉ đại biểu cho tư tưởng lãng mạn khoáng đạt vô vi của phương Nam cũng như Khổng và Mạnh đại biểu cho tư tưởng thực tế của phương Bắc tức miền ở phía Bắc sông Hoàng Hà còn xét về ảnh hưởng thì Trang nhận di sản tinh thần của nhiều nhà từ Dương Chu sống trước Trang khoảng một trăm năm tới Lão tử Liệt tử có lẽ cả Điền Biền và Thận Đáo sống cùng thời với Trang và lớn hơn Trang khoảng mười tuổi cho nên có tác giả đã nói rằng Trang tập đại thành các học thuyết của phương Nam. Mà di sản đó cũng là thứ di sản gián tiếp chứ không trực tiếp như Khổng để lại Tử Tư rồi Tử Tư truyền lại cho Mạnh tử hai ba thế hệ sau. Nghĩa là Mạnh tử có thể coi là môn đồ xa của Khổng tử Trang tử thì tuyệt nhiên không phải là môn đồ của Lão tử. Hơn nữa Mạnh tử được đọc các kinh Thi Thư Lễ Xuân Thu của Khổng tử có thể cả Luận ngữ cùng Đại học Trung dung nữa còn Trang chỉ nghe được học thuyết của Lão tử thôi chứ không được đọc vì như chương I tôi đã nói thời ông bộ Đạo Đức kinh chưa xuất hiện hoặc mới xuất hiện mà không tới tay ông cho nên trong Nội thiên ông không dẫn một câu nào trong bộ đó cả còn những lời ông cho Lão đáp Dương Tử Cư trong bài có phần chắc là tư tưởng của Liệt tử hoặc của chính ông hơn là của Lão vì tư tưởng trong bài đó không hợp với Lão mà truyện chỉ là một trọng ngôn tức một thứ ngụ ngôn thôi. Tuy gián tiếp ảnh hưởng của Lão tới Trang cũng rõ rệt chẳng hạn trong quan niệm về vũ trụ Đạo sự biến hoá của sự vật lẽ qui căn về nhân sinh vô vi nhưng khi ứng biến với sự vật Trang có thái độ khác Lão Lão còn phân biệt mình và vật tiếng vật này trỏ các ngoại vật .
