PHƯƠNG PHÁP GƯƠNG QUAY. Phương pháp này thu ngắn khoảng cách D rất nhiều so với các thí nghiệm của Fizeau, Cornu và được thực hiện bởi Foucault vào năm 1862. Hình vẽ 3 trình bày cách thiết trí thí nghiệm của Foucault. | 3. PHƯƠNG PHÁP GƯƠNG QUAY. Phương pháp này thu ngắn khoảng cách D rất nhiều so với các thí nghiệm của Fizeau Cornu và được thực hiện bởi Foucault vào năm 1862. Hình vẽ 3 trình bày cách thiết trí thí nghiệm của Foucault. Nếu gương quay M đứng yên hay có vận tốc quay nhỏ ánh sáng đi về theo quĩ đạo SIJS1JIs. Ta có ảnh cuối cùng s. Nếu gương M quay với vận tốc lớn thì trong thời gian ánh sáng đi về trên quãng đường JS1 gương M đã quay được một góc . Do đó trong lần về tia phản chiếu trên gương M là JI . Ta có ảnh cuối cùng là s . Bằng một kính nhắm vi cấp ta xác định được khoảng cách ss . Từ đó suy ra vận tốc ánh sáng. Gọi S 1 là ảnh của S nếu không có gương M. Nhưng vì có gương M nên chùm tia sáng phản chiếu hội tụ tại một điểm S1 trên gương cầu lõm và S 1 đối xứng qua gương M nên không tùy thuộc vị trí của gương này. Do đó khi M quay S 1 cố định. Khi gương M quay một góc tia phản chiếu quay một góc 2 S 1 là ảnh của S1 cho bởi gương M. Ta cóG Dùng kính nhắm vi cấp đo khoảng cách ss SS .d d là khoảng cách từ nguồn sáng S tới gương quay . Thời gian ánh sáng từ gương M tới gương cầu lõm B và trở về là C Vậy 2 4 N N số vòng quay mỗi giây của gương M . c _. fí-8nND Suy ra p C Foucault tính được vận tốc ánh sáng G Trong thí nghiệm của Foucault khoảng cách D 20m N 800vòng giây vận tốc ánh sáng tính được là C 500 km s Newcomb năm 1882 thực hiện lại thí nghiệm của Foucault với D 3700m N 210 vòng giây tìm được C 50 km s. 4. PHƯƠNG PHÁP MICHELSON. Michelson đã thực hiện nhiều thí nghiệm để đo vận tốc ánh sáng. Ở đây ta chỉ đề cập tới các thí nghiệm sau cùng của Michelson được thực hiện trong khoảng thời gian 1924 - 1926. Khoảng cách ánh sáng đi về dài 35 4 km giữa hai ngọn núi Wilson và San Antonio. Thiết trí của thí nghiệm như hình vẽ . P là một lăng kính phản xạ 8 mặt có thể quay xung quanh trục và M là hai gương cầu lõm. Lúc đầu P đứng yên ánh sáng từ khe sáng S tới mặt a của lăng kính P và lần lượt phản chiếu trên các gương m1 m2 M M m3 M M m4 .
