Tham khảo tài liệu 'cơ sở hóa học hữu cơ tập 1 part 4', tài liệu phổ thông, hóa học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | cơ sỏ HÓA HỌC HỮU Cơ 99 Xyclobutan cũng có đồng phàn hình học không phụ thuộc vào cấu ỉ dạng phảng hay uốn cong cis trims H ú Vòng bốn cạnh có hai nhóm thế ở vị trí 1 2 hay 1 3 giống nhau thỉ chỉ cổ trans 1 2 là ở dạng cặp đối quang còn các dạng khác đều có mật phẳng đối xứng nên không tòn tại được ở dạng đồng phần quang học. Cỉ Cl Cl Cl H . trans- 17 p L Xyclopentan nếu là phẳng có gốc C C c là 108 . Do đó không cố sức căng về góc đáng kể nhưng tất cả các hiđro trong cấu dạng đều che khuẩt nên gây ra súc căng khoảng 10 kcal moỉ. Để gỉảm năng lượng này phân tử cần có cấu dạng không phẳng d dạng vênh hay vặn so với cấu dạng phảng hình . Hình . Cấu trúc của xyclopentan. Dạng uốn cong gây ra sự quay liên kết C-C giống như dạng phong bì thơ. Trong cấu dạng này mối nguyên tử cacbon của vòng xyclopentan thay nhau chuyển động gấp khúc liên tục nối chung cố thể xem sự quay của vòng xảy ra xung quanh một trục nào 100 HYĐROCACBON ALIXYCLIC đó thường gọi là quá trình giả quay. Tuy cấu dạng này cổ làm tâng sức căng về góc nhưng được bù trừ bằng giảm năng lượng tương tác che khuất của hiđro. Nhóm CH2 đi ra ngoài mặt phầng trở thành xen kẽ vối hiđro khác. Vòng năm cạnh có nhiều đồng phân hình học và quang học hơn. Vòng 5 cạnh có hai nhóm thế 1 2 và 1 3 đều cho đồng phân cis trans cis 1 2 trans-1 2 cis 1 3 trans-ỉ 3 Nếu hai nhóm thế giống nhau trans 1 2 và transits cho đồng phân đối quang còn nếu hai nhóm thế khác nhau thì các dạng trên đều tồn tại ở dạng cặp đổi quang. Chẳng hạn 1 2 đihiđroxylxyclopentan có đồng phân HO H i H OH OH OH HO OH trans cis cis meso trạns cặp đốl quang D L Xyclohexan là hỉđrocacbon alỉxycỉic quan trọng nhất. Cấu tạo của chúng có phổ biến trong tự nhiên tồn tại ở nhiều dạng cấu dạng khác nhau chủ yếu là dạng thuyền xoắn và ghế. Cấu dạng thuyền có sức căng quay lớn do các hiđro che khuất như dạng che khuất ì 1 1 ị ở etan. Dạng thuyền hỉnh có hai hidro ở cách nhau 1 83 A gần hơn bán kính van der Waals 2 5 A Năng lượng dạng thuyền cao hơn dạng .
