Các chất điều hòa có cấu trúc khác cơ chất - điều hòa heterotropic (dị hợp, dị hướng). Tuy nhiên phần lớn các enzyme dị lập thể thuộc kiểu hỗn hợp đồng và dị hợp nghĩa là hoạt động của chúng có thể được điều hòa nhờ cơ chất và các chất trao đổi khác. Trong cơ chế điều hòa enzyme thường nói đến hiện tượng ức chế ngược (feed back inhibition). Cơ chế của sự ức chế ngược chính là một loại cơ chế điều hòa dị lập thể mà thông thường sản phẩm cuối cùng của quá trình. | 96 có thể thực hiện chức năng của chất điều hòa - điều hòa homotropic đồng hợp đồng hướng . Các chất điều hòa có cấu trúc khác cơ chất - điều hòa heterotropic dị hợp dị hướng . Tuy nhiên phần lớn các enzyme dị lập thể thuộc kiểu hỗn hợp đồng và dị hợp nghĩa là hoạt động của chúng có thể được điều hòa nhờ cơ chất và các chất trao đổi khác. Trong cơ chế điều hòa enzyme thường nói đến hiện tượng ức chế ngược feed back inhibition . Cơ chế của sự ức chế ngược chính là một loại cơ chế điều hòa dị lập thể mà thông thường sản phẩm cuối cùng của quá trình phản ứng là chất điều hòa dị lập thể âm. Do đó hiện tượng ức chế ngược được gọi là ức chế dị lập thể. Khi enzyme cần có tác dụng hoạt hóa của một chất điều hòa dương để chuyển thành dạng enzyme hoạt động thì hiện tượng đó được gọi là sự hoạt hóa dị lập thể. Ức chế dị lập thể là nguyên tắc rất phổ biến đối với các quá trình chuyển hóa và có các đặc điểm sau đây - Cơ chế ức chế ngược xảy ra ở các chuỗi phản ứng dẫn đến sự tổng hợp một chất nào đó chất này được dùng để tổng hợp các đại phân tử ví dụ các amino acid isoleucine và histidine được dùng để tổng hợp protein nucleotide được dùng để tổng hợp nucleic acid - Sản phẩm cuối cùng có tác dụng ức chế dị lập thể. - Sản phẩm cuối cùng thường chỉ tác dụng đặc hiệu và trực tiếp lên enzyme đầu tiên là enzyme dị lập thể. - Sản phẩm cuối cùng chất ức chế ngược có cấu trúc hóa học khác với cơ chất của phản ứng mà nó ức chế vì vậy tác dụng ức chế của nó không phải do cạnh tranh với cơ chất đó mà do nó làm thay đổi cấu dạng không gian của enzyme khiến enzyme không tiếp nhận được cơ chất. Hình Hình . Hiệu ứng dị lập thể âm a. Enzyme E tiếp nhận cơ chất S b. Yếu tố dị lập thể A gắn vào trung tâm dị lập thể cấu trúc enzyme trung tâm hoạt động của enzyme thay đổi và không tiếp nhận được cơ chất hoạt độ giảm. 97 Cơ chế ức chế ngược có thể được biểu thị theo sơ đồ sau E - B 2 C . Z Như vậy mỗi khi sản phẩm cuối cùng Z được tổng hợp tăng lên vượt quá nhu cầu của tế bào thì nó ức chế .
