Trẻ và người lớn đều có tính thích tự chủ. Từ khi ý lực của trẻ mới nảy nở, chúng đã thích tự chủ, không cho ai sai bảo chúng rồi . “ Khi người ta dỗ dành chúng rằng nên nhắm mắt lại, mặc những cái bề ngoài đẹp đẽ của thế giới này đi, thì chúng lắc cả cái đầu chúng và đáp : “Không” một cách cương quyết , giận dữ . -Ngủ đi con . -Không ! Khi người ta yêu cầu chúng bỏ sữa ngọt mà uống thìa súp thơm ngon của loài người chế. | CHƯƠNG XI TÍNH THÍCH TỰ CHỦ I. Trẻ và người lớn đều có tính thích tự chủ. Từ khi ý lực của trẻ mới nảy nở chúng đã thích tự chủ không cho ai sai bảo chúng rồi . .Khi người ta dỗ dành chúng rằng nên nhắm mắt lại mặc những cái bề ngoài đẹp đẽ của thế giới này đi thì chúng lắc cả cái đầu chúng và đáp Không một cách cương quyết giận dữ . -Ngủ đi con . -Không Khi người ta yêu cầu chúng bỏ sữa ngọt mà uống thìa súp thơm ngon của loài người chế ra thì chúng đáp Không . Vậy đứa trẻ tự nó chưa có thể làm gì được sự hoạt động của nó đương nằm trong bóng tối của tiềm thức mới tỉnh dậy và hơi ló ra mà cá tính của nó đã phát hiện rồi. Trái ý nó nó gắt gỏng kháng cự lại với người chỉ dẫn nó và bắt ta theo nó . Những đứa lớn hơn cũng vậy. Chúng cưỡng lại lời khuyên bảo của ta. Những đồ chơi hay là trò chơi chúng tự chọn thì chúng thích. Làm cái gì trở ngại chúng câu thúc chúng chúng ghét. Không phải chúng có cái thích tinh quái muốn làm phiền ta đâu. Không. Chúng không đến nỗi xấu như vậy . Có những đứa trẻ bướng bỉnh dọa cũng không chừa. Một hôm chúng tôi đi chơi về nhà quê. Lúc trở về một đứa con gái mới 5 tuổi con một người bạn tôi bỗng nhiên không chịu theo chúng tôi nữa muốn ở lại để ngắt hoa bên bờ một dòng suối. Tuy trời đã gần tối bà mẹ cũng xin cho nó hái một bó rồi 2 bó nhưng rồi cũng phải đi chứ. Con bé lại từ chối nữa bướng bỉnh hơn lần trước. Cha mẹ nó năn nỉ nó dọa nó .nó thản nhiên. Chúng tôi đi bảo rằng bỏ hẳn nó lại . Ở lại một mình nó không sợ. Thế là cha mẹ nó phải trở lại nắm lấy nó ẳm nó đi. Nó giãy giụa nhưng không kêu. Về tới nhà đã được vài phút không ai nhớ tới chuyện đó nữa thì bà mẹ thấy rằng nó không có trong nhà. Người ta gọi nó kiếm nó khắp chỗ không thấy thì ra nó đã lén qua cánh hé mở mà 3 chân 4 cẳng chạy lại bãi cỏ ấy rồi. Cũng may mà những chuyện như vậy hiếm có. Nhưng ở trong các trường lớn nhỏ của ta có biết bao trò không khôn gì hơn đứa trẻ ấy. Và biết bao người lớn cũng vậy. Mặc dù người ta khuyên họ cảnh cáo họ -mà họ cứ bíu chặt vào ý kiến
