Người ta thường bảo: "Tự biết mình là bước đầu tiên trên con đường tu thân". Nhưng tự biết mình là làm sao? Đọc câu của nhà hiền triết Chilon: "Anh phải tự biết anh", ta tưởng đâu như không có việc gì dễ dàng bằng tự biết mình. Dễ như chỉ soi vào gương là thấy nét mặt mình liền. Nhưng sự thực, bắt một người phải đạt được cái trình độ hoàn toàn tự tri là một điều vô nghĩa, vì như vậy là đòi hỏi một việc không thể làm được. Vậy trước hết ta hãy. | Có thể tự biết mình không Người ta thường bảo Tự biết mình là bước đầu tiên trên con đường tu thân . Nhưng tự biết mình là làm sao Đọc câu của nhà hiền triết Chilon Anh phải tự biết anh ta tưởng đâu như không có việc gì dễ dàng bằng tự biết mình. Dễ như chỉ soi vào gương là thấy nét mặt mình liền. Nhưng sự thực bắt một người phải đạt được cái trình độ hoàn toàn tự tri là một điều vô nghĩa vì như vậy là đòi hỏi một việc không thể làm được. Vậy trước hết ta hãy tìm hiểu xem Chilon thực sự muốn nói gì đã. Việc đó không khó nếu ta biết rằng ông ta là môn đệ của phái người ta gọi là Khắc Kỉ . Ai cũng hiểu người Khắc Kỉ là người chịu cảnh đau khổ của mình một cách can đảm cương quyết và thản nhiên. Nhưng thực sự thì thuyết Khắc Kỉ chủ trương rằng con người phải dùng lí trí và trầm tư mà đạt được cái mức sống hòa hợp với quy luật vũ trụ nghĩa là đừng nuôi một dục vọng nào mình không thể thực hiện dễ dàng được đừng để cho những người đam mê lôi cuốn mình tóm lại là hành động nào cũng phải hợp với lẽ phải lí trí. Như vậy thì chỉ có cách đó là tâm hồn bạn được bình tĩnh và mọi người mới có được hạnh phúc. Vậy người Khắc Kỉ nào cũng luôn luôn tự hỏi câu này Thị dục cùng thái độ của mình có hợp với cái đạo của mình không Và thỉnh thoảng nhìn về dĩ vãng mà tự hỏi những hành vi của mình có luôn luôn hợp đạo không Nói cách khác là luôn luôn người đó phải tự vấn tâm. Theo triết thuyết đó con người có thể và có bổn phận tự siêu độ cho mình. Cách tự tri đó tương đối giản dị vì chỉ cần đem đối chiếu thái độ của mình với những quy tắc luân lí minh bạch mà các tư tưởng gia cùng văn nhân thời đó đã diễn thành những câu châm ngôn. Đối chiếu như vậy là nhận định được mức độ đạo đức của mình. Nhưng tâm lí tâm hồn của ta rất rộng rất sâu ý thức của ta không sao nhận định hết được cái ngã hiện thực so với toàn bộ cái ngã chỉ là phần nổi lên trên mặt của băng đảo iceberg phần chìm xuống là phần tiềm thức. Vì vậy cách của các nhà Khắc Kỉ không thể giúp cho con người tự tri hoàn toàn được. Nhờ
