Một người quá giận xô vợ xuống nước, không ai thấy nên không nghi ngờ chút gì cả, tưởng rằng vợ sảy chân mà chết đuối. Nhưng mười năm sau ông ta tự thú với cảnh sát. Cái gì đã thúc đẩy ông ta thú tội? Người ta bảo: "Lương tâm thúc đẩy", rồi thôi chẳng tìm hiểu gì thêm nữa, nhưng lương tâm là cái gì? Theo ngữ nguyên thì chữ "conscience" (lương tâm) có nghĩa là biết. Trong trường hợp mới kể, người chồng đó biết mình đã phạm tội và phải đền tội. Nhưng ngay khi. | Lương tâm Một người quá giận xô vợ xuống nước không ai thấy nên không nghi ngờ chút gì cả tưởng rằng vợ sảy chân mà chết đuối. Nhưng mười năm sau ông ta tự thú với cảnh sát. Cái gì đã thúc đẩy ông ta thú tội Người ta bảo Lương tâm thúc đẩy rồi thôi chẳng tìm hiểu gì thêm nữa nhưng lương tâm là cái gì Theo ngữ nguyên thì chữ conscience lương tâm có nghĩa là biết. Trong trường hợp mới kể người chồng đó biết mình đã phạm tội và phải đền tội. Nhưng ngay khi xô vợ xuống nước ông ta chẳng biết mình làm vậy là có tội ư Thế thì tại sao lại đợi đến mười năm sau mới thú tội Vậy thì lương tâm không phải chỉ là biết - như ta biết rằng trái đất quay chung quanh mặt trời - nó còn là một sức mạnh tác động mà ta có thể tùy ý chống lại hoặc tuân theo. Vì vậy mà có từ ngữ Tiếng nói của lương tâm . Những người mộ đạo gọi nó là tiếng nói của Thượng Đế . Hồi tôi nhỏ cha mẹ tôi bảo rằng vị thần phù hộ cho tôi luôn luôn giám thị tôi ngăn tôi làm những việc bậy. Thì cũng chỉ là cái ý cho một cái gì đó hoặc một người nào đó nói với ta mà người nói với ta không phải là cái ta mà là một cái khác bí mật vừa quen vừa lạ với ta. Cái khác ở trong ta hay ngoài ta điều đó ta chẳng cần biết. Điều cần là đừng coi nó là một với ta vì nhiều khi tiếng nói bí mật đó chống lại với ta. Cái gì ta muốn thì nó bác bỏ. Ta muốn làm hại một người khác ta muốn phạm tội ngoại tình ta muốn nói dối. Nó ngăn cản ta bảo ta coi chừng bậy đấy Có khi ta chiến đấu với nó lúc thì ta thắng lúc thì nó thắng. Nếu nó thắng thì ta không phạm tội mọi sự yên ổn. Nếu ta thắng thì ta sẽ phạm tội và mọi thứ sẽ lộn xộn lắm vì nó không để ta yên mà cứ quấy rầy ta hoài cho tới khi nhận thức được tôi của ta ta phải thú tội mới thôi. Cái ta nhiều khi bắt cái kia phải im tiếng mà im tiếng lâu nữa đấy nhưng rất ít khi nó chịu im tiếng hoài. Ai đã thấy nhiều người hấp hối tất nhận rằng cái kia thường thắng trong những phút cuối cùng của kẻ phạm tội. Nhưng cái ta gọi là lương tâm đó hiện ra với ta cách nào Tôi nhận thấy con chó của tôi có .
