Nhà Nguyễn - lịch sử thăng trầm của một dòng họ Kỳ 1: Hùng cứ một phương Họ Nguyễn Phúc đi vào lịch sử VN cách nay tròn 450 năm với sự kiện Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa (1558). Nhưng câu chuyện lại bắt đầu từ hơn 30 năm trước đó, khi Mạc Đăng Dung chấm dứt nhà Hậu Lê, lập ra nhà Mạc (1527). Hữu vệ điện tiền tướng quân Nguyễn Kim (cha của Nguyễn Hoàng) trung thành với triều đại cũ, bỏ sang Lào, tôn con của Lê Chiêu Tông lên làm vua, tức Trang Tông (1533) | Nhà Nguyên - lịch sử thăng trâm của một dòng họ Kỳ 1 Hùng cứ một phương Họ Nguyễn Phúc đi vào lịch sử VN cách nay tròn 450 năm với sự kiện Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa 1558 . Nhưng câu chuyện lại bắt đầu từ hơn 30 năm trước đó khi Mạc Đăng Dung chấm dứt nhà Hậu Lê lập ra nhà Mạc 1527 . Hữu vệ điện tiền tướng quân Nguyễn Kim cha của Nguyễn Hoàng trung thành với triều đại cũ bỏ sang Lào tôn con của Lê Chiêu Tông lên làm vua tức Trang Tông 1533 . Chẳng bao lâu đất nước Đại Việt bị chia làm đôi nhà Mạc sử gọi là Bắc triều chỉ còn làm chủ phần đất nay là Bắc bộ nhà Lê trung hưng tức Nam triều quản lý lãnh thổ từ Thanh Hóa trở vào Bình Định ngày nay. Vào vùng đất mới Công cuộc trung hưng đang dở dang thì Nguyễn Kim chết 1545 . Mọi binh quyền rơi vào tay con rể là hữu tướng Trịnh Kiểm. Kiểm sợ tả tướng Nguyễn Uông anh của Nguyễn Hoàng chia quyền nên cho người hãm hại em vợ. Nguyễn Hoàng lo lắng nhờ chị là Ngọc Bảo vợ của Kiểm xin chồng cho Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa. Kiểm đang muốn đẩy Nguyễn Hoàng đi xa cho khuất mắt nên đồng ý 1558 . Năm 1570 trấn thủ Quảng Nam Nguyễn Bá Quýnh được gọi ra giữ đất Nghệ An Nguyễn Hoàng được giao thêm xứ Quảng Nam. Từ đó lãnh thổ dưới quyền tổng trấn Thuận - Quảng trải dài từ bờ nam sông Gianh đến đèo Cù Mông tương ứng với các tỉnh TP Quảng Bình Quảng Trị Thừa Thiên - Huế Đà Nằng Quảng Nam Quảng Ngãi và Bình Định ngày nay . Đây là vùng đất mới dân cư thưa thớt tài nguyên chưa khai thác nên trong buổi đầu Nguyễn Hoàng gặp biết bao khó khăn thiếu thốn. Ban đầu Nguyễn Hoàng vào Nam chỉ với ý định bảo toàn mạng sống. Nhưng khi thấy Trịnh Kiểm ngày càng lấn át quyền vua khiến vua Lê chỉ còn là hư vị Nguyễn Hoàng quyết chí tách khỏi Đàng Ngoài hùng cứ một phương. Trước mắt Đàng Trong còn yếu còn nghèo nên bề ngoài Nguyễn Hoàng phải giả vờ thần phục họ Trịnh. Hằng năm ông phải nộp đủ các loại thuế từ năm 1573 thuế thân được quy thành 400 cân bạc và 500 tấm lụa . Việc đầu tiên của Nguyễn Hoàng là củng cố phòng thủ. Ông cho xây các
