Tình nghĩa vợ chồng giữa vua Lê Chiêu Thống và hoàng-phi Nguyễn Thị Kim 1 Tội “cõng rắn cắn gà nhà” của vua Lê Chiêu Thống đã bị lịch sử phê phán, không cần phải bàn thêm. Nhưng ta hãy lấy công tâm “Gạn đục khơi trong”, nhắm tìm hiểu thêm về nhân cách của vị vua này, thử xem còn có điểm gì đáng nói tới chăng? Sử nhà Nguyễn chép rằng: Khi Tôn Sĩ Nghị mang quân đến thành Thăng-Long, bèn tuyên bố mệnh lệnh của vua Càn Long chọn ngày làm lễ sách phong. Vua [Lê Chiêu Thống]. | Tình nghĩa vợ chồng giữa vua Lê Chiêu Thống và hoàng-phi Nguyễn Thị Kim 1 Tội cõng rắn cắn gà nhà của vua Lê Chiêu Thống đã bị lịch sử phê phán không cần phải bàn thêm. Nhưng ta hãy lấy công tâm Gạn đục khơi trong nhắm tìm hiểu thêm về nhân cách của vị vua này thử xem còn có điểm gì đáng nói tới chăng Sử nhà Nguyễn chép rằng Khi Tôn Sĩ Nghị mang quân đến thành Thăng-Long bèn tuyên bố mệnh lệnh của vua Càn Long chọn ngày làm lễ sách phong. Vua Lê Chiêu Thống khóc lóc đáp rằng Lăng tẩm còn sa vào phạm vi của giặc 1 chính bản thân chưa được bái yết vậy xin tạm hoãn ít lâu. Sĩ Nghị trả lời Những lời Tự-quân nói ra từ chỗ chí tình nhưng Hoàng-đế đã có mệnh lệnh rồi không thể chần chừ thêm được. 2 Lời đối thoại trên cho thấy vua Lê Chiêu Thống muốn lập một chút công giành lại đất cũ của tổ tiên tại Thanh-Hóa trước khi nhận sắc phong Vương. Xét theo tiêu chuẩn đạo đức xưa có công mới xứng có danh nhà vua còn biết suy nghĩ điều đáng làm lúc đó không đến nỗi tối mắt chạy theo tước vị. Rồi thời cuộc biến chuyển nhanh như mang hia vạn dặm chỉ hơn một tháng sau vua Quang Trung xua quân tấn công thần tốc Tôn Sĩ Nghị và Lê Chiêu Thống hốt hoảng bỏ chạy. Gặp nhau tại ải Nam-Quan ông vua mất ngôi nói lời tạ từ với Tôn Sĩ Nghị như sau Tôi không giữ nổi xã tắc tự biết sỉ nhục là phải phiền ngài mang quân đến cứu tôi lấy làm cảm khích vô cùng. Nay ngài lại bỏ tôi mà đi tôi không dám phiền ngài nữa. Tôi xin trở về nước lượm lặt quân dân toan tính cử sự sau này. Sĩ Nghị nói Đã tâu xin thêm quân rồi chẳng bao lâu đại quân sẽ đến. Sau đó mời nhà vua an nghỉ tại thành Quế-Lâm. 3 Phải nói rằng con người ta gặp vận bĩ hoàn cảnh bế tắc rất khó giữ được tư cách. Cựu Hoàng Lê Chiêu Thống trong cảnh thất bại tính mạng lâm nguy còn thốt nên được lời như vậy cũng không phải là dở Nếu cho rằng sử nhà Nguyễn có phần thiên lệch hãy duyệt qua sử nhà Thanh để biết thêm về con người này. Trong Cao tông thực lục vua Càn Long nhiều lần chê trách vua Lê Chiêu Thống ngay trong đạo dụ phong Vương cho vua .
