Cuộc Nam chinh mở cõi của Lê Thánh Tông năm 1471 tới đâu Qua nhiều nguồn sử liệu khác nhau, chúng tôi xin tóm lược diễn biến công cuộc Nam chinh của vua Lê Thánh Tông như sau: Tháng 8 năm Canh Dần (1470), Chiêm vương Trà Toàn đem hơn 10 vạn quân thuỷ bộ cùng voi và ngựa chiếm đánh úp Hoá Châu Nhân cơ hội ấy, vua Lê Thánh Tông huy động trai tráng trong nước từ 15 tuổi trở lên sung quân được 26 vạn, rồi ban sách lược bình Chiêm. Hai tướng Định Liệt và Lê Niệm dẫn. | Cuộc Nam chinh mở cõi của Lê Thánh Tông năm 1471 tới đâu Qua nhiều nguồn sử liệu khác nhau chúng tôi xin tóm lược diễn biến công cuộc Nam chinh của vua Lê Thánh Tông như sau Tháng 8 năm Canh Dần 1470 Chiêm vương Trà Toàn đem hơn 10 vạn quân thuỷ bộ cùng voi và ngựa chiếm đánh úp Hoá Châu. Nhân cơ hội ấy vua Lê Thánh Tông huy động trai tráng trong nước từ 15 tuổi trở lên sung quân được 26 vạn rồi ban sách lược bình Chiêm. Hai tướng Định Liệt và Lê Niệm dẫn 10 vạn quân do vua thân hành chỉ huy đi sau. Ngày 25 tháng chạp Canh Dần 1470 vua cho ba quân ăn Tết. Ngày mồng 3 tháng giêng Tân Mão 1471 vua Lê ra lệnh tiến binh. Ngày mồng 6 tháng giêng Tân Mão 1471 đội quân xung kích của Tiên phong tướng quân Cang Viễn Cung Viễn bí mật đột nhập phòng tuyến Cu Đê tại triền nam đèo Hải Vân đánh tan và bắt sống tướng Chiêm thủ giữ Cu Đê là Bồng Nga Sa. Ngày 27 tháng 2 Tân Mão 1471 hạ thành Thị Nại. Ngày 28 tháng 2 Tân Mão 1471 tiến quân vây kinh thành Chà Bàn Đồ Bàn Ngày mồng 1 tháng 3 Tân Mão 1471 hạ được thành Đồ Bàn bắt sống Chiêm vương Trà Toàn. Nhằm làm suy yếu vua Lê chia đất còn lại của Chiêm quốc làm 3 nước nhỏ đó là Tướng Chiêm là Bồ Trì chạy vào Phiên Lung còn gọi là Phan Lung tức là Phan Rang chiếm 1 5 đất đai dâng biểu xin hàng nhà vua bèn cho làm vua nước Chiêm Thành. Đồng thời Thân vương Trà Toại em Chiêm vương Trà Toàn chạy vào núi cũng dâng biểu xin hàng vua cho làm vua nước Hoa Anh rất có thể là vùng đất từ nam Thạch Bi Sơn cho đến Phan Rang . Đến ngày 8 tháng 4 Tân Mão 1471 tiểu vương Trà Toại cố ý làm phản vua Lê bèn cử tướng Lê Niệm đem 3 vạn quân vào đánh bắt đưa Trà Toại cùng đồng bọn về Đông Kinh Thăng Long . Nước Nam Bàn nguyên xưa là đất của hai nước Thuỷ Xá và Hoả Xá bị Chiêm Thành chiếm cứ thuộc địa phận vùng Tây Nguyên ngày nay vua Lê cho hàng Tướng Ma Ha Bí Sản vốn dòng dõi Chiêm vương Ma Ha Bí Do 1 làm vua. Ba tiểu quốc này dần dà suy yếu rồi mất hẳn trên bản đồ châu Á. Ngày 22 tháng 4 Tân Mão 1471 làm lễ tấu cáo ở Thái miếu Lam Kinh và ngày mồng 1 .
