Lịch sử khẩn hoang Việt Nam 3 Một chi tiết đáng chú ý là vào năm 1868, Lộc đã đi “bắt quân làm ngụy ở phía Trà Đư” đem về Châu Đốc nộp cho quan tham biện. Đây là những người thuộc nhóm Bửu Sơn Kỳ Hương ở Thất Sơn. Lời phê của các quan tham biện giúp chúng ta hiểu rõ thái độ của thực dân. Đại khái, họ biết Lộc tàn ác nhưng họ xài trong thủ đoạn dùntg người và luật lệ bổn xứ để đàn áp người bổn xứ : “Một viên chức quá kỹ lưỡng, quá. | Lịch sử khẩn hoang Việt Nam 3 Một chi tiết đáng chú ý là vào năm 1868 Lộc đã đi bắt quân làm ngụy ở phía Trà Đư đem về Châu Đốc nộp cho quan tham biện. Đây là những người thuộc nhóm Bửu Sơn Kỳ Hương ở Thất Sơn. Lời phê của các quan tham biện giúp chúng ta hiểu rõ thái độ của thực dân. Đại khái họ biết Lộc tàn ác nhưng họ xài trong thủ đoạn dùntg người và luật lệ bổn xứ để đàn áp người bổn xứ Một viên chức quá kỹ lưỡng quá tận tâm trong vài trường hợp không cẩn thận trong việc dùng phương tiện nhưng lại đạt mục đích chắc chắn . Lộc sanh tật uống rượu tánh tình thay đổi rõ rệt. Ba năm trước khi chết Lộc được viên tham biện Mỹ Tho phê như sau Người ta có thể phàn nàn lão già này về những hành động ác độc lúc trước đã trở thành chuyện huyễn hoặc khó tin nhưng tôi cho là trong hàng ngũ viên chức bổn xứ hiện nay khó tìm được một người biết kính bề trên dám tận tụy với chính nghĩa của nước Pháp bằng ông ta . Tình trạng xáo trộn về gia cư tài sản Trong giai đoạn khá dài dân chúng chịu cảnh ly tán kẻ lương thiện có thể bị vạ lây. Chỉ cần bị tình nghi là bị tù bị đày ra Côn Nôn hoặc Đại Hải đảo Bourbon hoặc qua tận Mỹ Châu ở thuộc địa Pháp nổi danh ma thiêng nước độc xứ Cayenne gọi là Cai Danh quận . Hoặc qua tận đảo Antilles sát Nam Mỹ Châu hoặc qua nhà tù ở Toulon. Ngoài chuyện nhắm mắt cho bọn Việt gian bắt giết tống tiền và hăm họa thực dân còn ngang nhiên phán quyết những bản án hành chánh jugement administratif theo đó tham biện chủ tỉnh được quyền đề nghị bỏ tù đày ra Côn Đảo hoặc các lãnh thổ ngoại thuộc Pháp những người chỉ bị tình nghi vu cáo là làm loạn nhưng chưa tìm được bằng chứng gì cụ thể. Thống đốc Nam kỳ hoặc Giám đốc Nội vụ directeur de líIntérieur lúc đầu dịch ra chữ Nho là Lại Bộ thượng thơ xét lại rồi chuẩn y. Một dịp cho bọn Việt gian địa phương tha hồ báo cáo để giựt ruộng vườn nhà cửa. Thoạt tiên bọn tham biện chủ tỉnh bắt bớ tù đày quá nhiều đến mức ba tháng sau 23 11 1868 đô đốc Ohier gởi văn thư khiển trách viên tham biện hạt Vĩnh Long đã lạm .
