MỘT SỐ VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG TRẦN NHÂN TÔNG 3 Trong các tác phẩm của mình, Trần Thái Tông cũng đã nói đến tình trạng: “Khi tới chùa chiền, gần Phật gần kinh, mắt không thèm ngó, phòng tăng điện Phật, gặp gỡ gái trai, cuối mắt đầu mày, ham mê sắc dục, không kiêng Hộ Pháp, chẳng sợ Long Thần, trố mắt ham vui, đầu chưa từng cúi”, và “chẳng riêng người tục, cả đến thầy Tăng, kinh luận tranh giành, cùng nhau công kích, chê các sư trưởng, nhiếc đến mẹ cha, cỏ nhẫn lụi vàng, lửa độc rực. | MỘT SỐ VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG TRẦN NHÂN TÔNG 3 Trong các tác phẩm của mình Trần Thái Tông cũng đã nói đến tình trạng Khi tới chùa chiền gần Phật gần kinh mắt không thèm ngó phòng tăng điện Phật gặp gỡ gái trai cuối mắt đầu mày ham mê sắc dục không kiêng Hộ Pháp chẳng sợ Long Thần trố mắt ham vui đầu chưa từng cúi và chẳng riêng người tục cả đến thầy Tăng kinh luận tranh giành cùng nhau công kích chê các sư trưởng nhiếc đến mẹ cha cỏ nhẫn lụi vàng lửa độc rực cháy buông lời đau vật cất tiếng hại người không nghĩ từ bi không theo luật cấm bàn thiền tựa thánh trước cảnh như ngu dẫu ở cửa không chưa thành vô ngã . Tình trạng chùa chiền và tăng lữ Phật giáo thời vua Trần Thái Tông như thế. Cho nên trong Phổ khuyến phát bồ đề tâm Trần Thái Tông đã đưa ra chủ trương Chẳng hỏi đại ẩn tiểu ẩn đâu phân tại gia xuất gia chẳng nề tăng tục chỉ cốt r õ lòng vốn không nữ nam cớ sao trước tướng. Người chưa hiểu chia bừa thành tam giáo giác ngộ rồi cùng thấu một chữ tâm . Chính xuất phát từ một chủ trương như vậy Trần Thánh Tông và Lê Văn Hưu mới cho việc làm chùa xây tháp là khơi vét máu mỡ của dân và những kẻ xuất gia chỉ là những người hủy hoại thân thể thay đổi y phục bỏ bê sản nghiệp trốn tránh bà con . Lớn lên và được giáo dục trong một môi trường văn hóa như thế của gia đình tất nhiên vua Trần Nhân Tông cảm thấy tính bức xúc của việc đề ra một giải pháp vừa có lợi cho nước cho dân vừa có ích cho đạo. Và chính ở đây vai trò của Tuệ Trung Trần Quốc Tung trở nên quan trọng. Trong đoạn văn ghi lại kinh nghiệm ngộ đạo của mình qua cuộc đối thoại vào năm 1287 đã trích ở trên vấn đề đặt ra hết sức cụ thể và thường gặp đó là Chúng sinh quen với việc uống rượu ăn thịt thì làm sao tránh được tội báo . Đây là một thực tế ta có thể gặp ở bất cứ thời nào và ở bất cứ địa phương nào chứ không phải chỉ là một thực tế của thời đại Trần Nhân Tông và tại quốc gia Đại Việt. Cách giải quyết thực tế này hết sức giản dị theo quan điểm của Tuệ Trung. Đó là đừng đặt nó thành vấn đề. Bản thân của việc uống
