Truyền thông và khoa học: Qui ước Ingelfinger Nguyễn Văn Tuấn Trong thời gian gần đây, báo chí nước ta, kể cả báo mạng, đều có chuyên mục “khoa học” hay “sức khỏe” nhằm cung cấp những thông tin khoa học trên thế giới và trong nước đến quần chúng. Một vấn đề đáng quan tâm là có rất nhiều thông tin về thành tựu nghiên cứu khoa học ở trong nước được cung cấp cho công chúng, nhưng các nghiên cứu này chưa bao giờ được công bố trên các tập san khoa học quốc tế hay qua bình duyệt. Bởi. | Truyền thông và khoa học Qui ước Ingelfinger Nguyễn Văn Tuấn Trong thời gian gần đây báo chí nước ta kể cả báo mạng đều có chuyên mục khoa học hay sức khỏe nhằm cung cấp những thông tin khoa học trên thế giới và trong nước đến quần chúng. Một vấn đề đáng quan tâm là có rất nhiều thông tin về thành tựu nghiên cứu khoa học ở trong nước được cung cấp cho công chúng nhưng các nghiên cứu này chưa bao giờ được công bố trên các tập san khoa học quốc tế hay qua bình duyệt. Bởi vì một khi công trình nghiên cứu chưa qua bình duyệt hay phản biện bởi các chuyên gia công chúng khó mà biết đó là những kết quả đáng tin cậy hay những thành tựu thật. Bài viết này trình bày một qui ước rất phổ biến trong truyền thông khoa học có tên là Qui ước Ingelfinger. Theo đó giới truyền thông chỉ có quyền cung cấp những thông tin khoa học sau khi những thông tin này đã được công bố trên tập san khoa học Khoa học là một lĩnh vực hoạt động phức tạp và khá đặc biệt bởi vì sản phẩm của khoa học là tri thức và thông tin chứ không phải những sản phẩm cụ thể như đồ gia dụng. Chính vì thế mà công chúng thường không có hiểu biết về khoa học. Một cuộc điều tra lớn ở Mĩ nơi mà trình độ dân trí cao cho thấy chỉ có khoảng 30 đến 40 người được hỏi trả lời đúng những câu hỏi về kiến thức phổ thông liên quan đến y tế và khoa học. Phần lớn công chúng tiếp cận thông tin khoa học qua hệ thống truyền thông đại chúng kể cả báo chí đài phát thanh đài truyền hình và internet. Do đó chất lượng về hiểu biết khoa học của công chúng tùy thuộc một phần lớn vào chất lượng thông tin khoa học mà hệ thống truyền thông đại chúng chuyển tải. Nhưng chất lượng của thông tin khoa học do truyền thông đại chúng chuyển tải tùy thuộc vào nguồn thông tin tức là trung tâm thực hiện nghiên cứu và tập san khoa học. Mối tương tác giữa khoa học và truyền thông chịu sự chi phối của các tập san khoa học. Một khó khăn ở đây là phần lớn nhà báo không phải là nhà khoa học nên khả năng thẩm định thông tin khoa học của họ cũng có nhiều hạn chế. .
