Chương 4: Dịch tễ học mô tả- Đo lường sự xuất hiện bệnh Như đã đề cập ở chương I về dịch tễ học mô tả, đây là những nghiên cứu dùng để mô tả thực trạng một bệnh hay dịch bệnh nào đó xảy ra trong quần thể. Như vậy để mô tả thì cần phải đáp ứng đầy đủ các thông tin sau: con thú nào mắc bệnh, | CHƯƠNG 4 DỊCH TỄ HỌC MÔ TẢ - ĐO LƯỜNG SỰ XUẤT HIỆN BỆNH - Như đã được đề cập ở chương 1 về dịch tễ học mô tả đây là những nghiên cứu dùng để mô tả thực trạng một bệnh hay dịch bệnh nào đó xảy ra trong quần thể. Như vậy để mô tả thì cần phải đáp ứng đủ các thông tin sau con thú nào mắc bệnh số lượng mắc bệnh tỷ lệ nhiễm bệnh nhóm thú mắc bệnh phân bố bệnh ở đâu. Tùy thuộc vào điều kiện thực tế mà sự phân chia nhóm thú có thể khác nhau khi mô tả bệnh. Ví dụ người ta có thể mô tả bệnh theo khu vực theo nhóm tuổi theo giới tính theo giống. Trong đó đại lượng thường được sử dụng để mô tả là tỷ lệ bệnh ngoài ra người ta còn dùng nhiều đại lượng khác mà sẽ được thảo luận kỹ ở chương này. Trước khi tìm hiểu các đại lượng cụ thể chúng ta cần biết các nhóm thuật ngữ được dùng trong đo lường về mặt dịch tễ học. - Tần số frequency là số lượng cá thể có cùng một tính chất nào đó. Đơn vị có thể là con cái vật. - Tỷ số ratio khi so sánh 2 nhóm nào đó về tần số hoặc một chỉ số nào đó người ta có thể dùng tỷ số ví dụ trong đàn có 50 con đực và 500 con cái thì có thể nói tỷ số giữa đực và cái là 50 500. Tỷ số được dùng trong dịch tễ học phổ biến nhất là chỉ số OR khi so sánh nguy cơ có bệnh của 2 nhóm thú nào đó. OR sẽ được đề cập ở những chương sau. - Tỷ lệ proportion khi đề cập đến tần số bệnh hay một tính chất nào đó của thú chiếm bao nhiêu phần trong tổng số thì người ta dùng tỷ lệ. Lưu ý tỷ lệ khác với tỷ số là phần mẫu số của chúng có chứa luôn phần của tử số. Thí dụ tỷ số là a b trong khi đó tỷ lệ là a c trong đó c a b. - Mức độ rate mức độ bệnh không chỉ về diễn tả số lượng mà còn liên quan đến tốc độ lây lan nhanh hay chậm của một bệnh nên nhớ là đại lượng này luôn đi kèm với thời gian. 1. Tỷ lệ bệnh prevalence Tỷ lệ bệnh đôi khi được dùng với tên tỷ lệ nhiễm hay tỷ lệ mắc. Tỷ lệ này được định nghĩa là số con thú có cùng tính chất đang khảo sát bệnh nhiễm bệnh mang trùng có rối loạn bất thường về sức khỏe. trong một quần thể tại một thời điểm nhất định chia cho tổng số thú
