Chương 6: Đo lường mối quan hệ giữa nguy cơ và bệnh Mục tiêu chính của dịch tễ học phân tích là làm thể nào để xác định các yếu tố khảo sát có liên quan đến bệnh (hay một tình trạng sức khỏe nào đó). Như vậy mối liên quan đó được đo lường như thế nào? Để xác định mức độ liên quan đó, phải tiến hành các phương pháp khảo sát dịch tể học? | DỊCH TỄ HỌC PHÂN TÍCH CHƯƠNG 6 ĐO LƯỜNG MỐI QUAN HỆ GIỮA YẾU TỐ NGUY CƠ VÀ BỆNH 1. Giới thiệu Mục tiêu chính của dịch tễ học phân tích là làm thế nào để xác định các yếu tố khảo sát có liên quan đến bệnh hay một tình trạng sức khoẻ nào đó . Như vậy mối liên quan đó được đo lường như thế nào Để xác định được mức độ liên quan đó phải tiến hành các phương pháp khảo sát dịch tễ học. Mức độ liên quan được thể hiện bằng các giá trị như sau - tỷ số nguy cơ hay nguy cơ tương đối relative risk hay risk ratio RR - tỷ số của tốc độ độ bệnh IR incidence rate ratio - tỷ số chênh odd ratio OR Trước khi hiểu định nghĩa của các chỉ số thể hiện mức độ liên quan có một số khái niệm cần được xem lại bao gồm - Nguy cơ risk là xác suất có mắc bệnh trong quần thể. - Yếu tố nguy cơ risk factor là yếu tố được quan tâm và xác định xem nó có liên quan với bệnh hay không. Ví dụ hút thuốc là một yếu tố nguy cơ của bệnh ung thư phổi. - Bệnh ở đây vừa có nghĩa là bệnh nhưng đồng thời bao gồm luôn các vấn đề sức khỏe được quan tâm. - Nhóm phơi nhiễm tiếp xúc yếu tố nguy cơ E exposed group là nhóm được khảo sát sự hiện diện của bệnh trong đó các cá thể đều có chung yếu tố nguycơ. Ví dụ nhóm người hút thuốc lá. - Nhóm không phơi nhiễm không tiếp xúc yếu tố nguy cơ E- non-exposed group là nhóm không có tính chất hoặc không mang yếu tố nguy cơ. Ví dụ nhóm người không hút thuốc. 1 Tùy theo phương pháp khảo sát dịch tễ học mà các giá trị thích hợp nào sẽ được sử dụng. Kết quả của các phương pháp khảo sát dịch tễ học thường được tóm tắt thành bảng 2x2 dưới đây Bảng Bảng 2x2 về quan hệ yếu tố khảo sát với bệnh theo số thú Yếu tố khảo sát Tổng Phơi nhiêm E Không phơi nhiêm E- Kết quả Bệnh a b a b Không bệnh c d c d Tổng a c b d N Hoặc đôi khi được trình bày theo bảng sau nếu khảo sát theo tốc độ bệnh. Bảng Bảng 2x2 về quan hệ yếu tố khảo sát với bệnh theo tốc độ bệnh Yếu tố khảo sát Phơi nhiêm Không phơi Tổng E nhiêm E- Kết quả Số ca bệnh a1 ao m Thời gian thú t1 to t có nguy cơ 2. Nguy cơ tương
