Ao thu lạnh lẽo nước trong veo, Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo. Sóng biếc theo làn hơi gợn tí, Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo. Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt, Ngõ trúc quanh co khách vắng teo. Tựa gối ôm cần lâu chẳng được, Cá đâu đớp động dưới chân bèo. 1. Đề Mở ra một không gian nghệ thuật, một cảnh sắc mùa thu đồng quê. Chiếc ao thu “nước trong veo” có thể nhìn được rong rêu tận đáy, tỏa ra khí thu “lạnh lẽo” như bao trùm không gian. Không còn cái. | Thu điếu Nguyễn Khuyến Ao thu lạnh lẽo nước trong veo Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo. Sóng biếc theo làn hơi gợn tí Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo. Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt Ngõ trúc quanh co khách vắng teo. Tựa gối ôm cần lâu chẳng được Cá đâu đớp động dưới chân bèo. 1. Đề Mở ra một không gian nghệ thuật một cảnh sắc mùa thu đồng quê. Chiếc ao thu nước trong veo có thể nhìn được rong rêu tận đáy tỏa ra khí thu lạnh lẽo như bao trùm không gian. Không còn cái se lạnh đầu thu nữa mà là đã thu phân thu mạt rồi nên mới lạnh lẽo như vậy. Trên mặt ao thu đã có một chiếc thuyền câu bé tẻo teo tự bao giờ. Một chiếc gợi tả sự cô đơn của thuyền câu. Bé tẻo teo nghĩa là rất bé nhỏ âm điệu của vần thơ cũng gợi ra sự tun hút của cảnh vật trong veo - bé tẻo teo - Đó là một nét thu đẹp và êm đềm. 2. Thực Tả không gian 2 chiều. Màu sắc hòa hợp. có sóng biếc với lá vàng . Gió thổi nhẹ cũng đủ làm cho chiếc lá thu màu vàng sẽ đưa vèo làm cho sóng biếc lăn tăn từng làn từng làn hơi gợn tí . Phép đối tài tình làm nổi bật một nét thu tô đậm cái nhìn thấy và cái nghe thấy. Ngòi bút của Nguyễn Khuyến rất tinh tế trong dùng từ và cảm nhận lấy cái lăn tăn của sóng hơi gợn tí phối cảnh với độ bay xoay xoay sẽ đưa vèo của chiếc lá thu. Chữ vèo là một nhãn tự mà sau này thi sĩ Tản Đà vừa khâm phục vừa tâm đắc. Ông thổ lộ một đời thơ mới có được một câu vừa ý Vèo trông lá rụng đầy sân cảm thu tiễn thu . 3. Luận Bức tranh thu được mở rộng dần ra. Bầu trời thu xanh ngắt thăm thẳm bao la. Áng mây tầng mây trắng hay hồng lơ lửng nhè nhẹ trôi. Thoáng đãng êm đềm tĩnh lặng và nhẹ nhàng. Không một bóng người lại qua trên con đường làng đi về các ngõ xóm Ngõ trúc quanh co khách vắng teo . Vắng teo nghĩa là vô cùng vắng lặng không một tiếng động nhỏ nào cũng gợi tả sự cô đơn trống vắng. Ngõ trúc trong thơ Tam nguyên Yên Đổ lúc nào cũng gợi tả một tình quê nhiều bâng khuâng man mác Dặm thế ngõ đâu từng trúc ấy Thuyền ai khách đợi bến dâu đây Nhớ núi Đọi Ngõ trúc và tầng mây cũng là một nét thu đẹp
