Chương 5 B trí thí nghi m hai nhân t 79 Ví d : M c ñích c a thí nghi m là xác ñ nh nh hư ng c a l n ñ c gi ng và l n nái ñ n kh i lư ng sơ sinh c a th h con. Mô hình phân c p 2 y u t ñư c s d ng. B n l n ñ c gi ng ñư c ch n ng u nhiên (a = 4), m i ñ c ph i v i 3 l n nái (b = 3) và. | Chương 5 Bố trí thí nghiệm hai nhân tố 79 Ví dụ Mục đích của thí nghiệm là xác định ảnh hưởng của lợn đực giống và lợn nái đến khối lượng sơ sinh của thế hệ con. Mô hình phân cấp 2 yếu tố được sử dụng. Bốn lợn đực giống được chọn ngẫu nhiên a 4 mỗi đực phối với 3 lợn nái b 3 và mỗi nái sinh được 2 lợn con r 2 . Khối lượng kg sơ sinh của từng lợn con thu được như sau Đực 1 2 3 4 s Nái 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 1 2 1 1 1 2 1 1 1 2 1 2 1 3 1 2 1 3 1 4 1 3 1 2 1 3 1 2 1 2 1 2 1 1 1 2 1 3 1 2 1 3 1 4 1 3 Ta có bảng phân tích phương sai Nguồn biến động df SS MS Ftn F tới hạn Đực 3 0 093333 0 031111 6 22 F 0 05 3 8 4 07 Cái cùng đực 8 0 040000 0 005000 3 00 F 0 05 8 12 2 85 Sai số ngẫu nhiên Con cùng bố mẹ 12 0 020000 0 001667 Toàn bộ 23 0 153333 Kết luận Ta thấy các giá trị F thực nghiệm đều lớn hơn giá trị F tới hạn chứng tỏ có sự sai khác giữa các con đực và giữa các nái cùng đực. Theo như ví dụ đã nêu đực giống và nái là các yếu tố ngẫu nhiên vì vậy các giá trị của phương sai thành phần được ước tính trong bảng sau Nguồn biến động E MS Phương sai thành phần Phần trăm so với toàn bộ biến động Đực ơ2 2ơ2b 6ơ2a 0 004352 56 63 Cái cùng đực ơ2 2ơ2b 0 001667 21 69 Sai số ngẫu nhiên ơ2 0 001667 21 69 Tổng số ơ2T 0 007685 100 00 Từ các phương sai thành phần này ta có thể tính được hệ số di truyền. Tuy nhiên để ước tính hệ số di truyền một cách chính xác thì bậc tự do của các nguồn biến động phải đủ lớn. Tức là thí nghiệm phải bố trí trên nhiều đực cái và số lượng quan sát ở đời con cũng phải đủ lớn. Trong di truyền số lượng mô hình này cũng được đặc biệt chú trọng. 80 Thiết kế thí nghiệm . Kiểu thí nghiệm hai nhân tố chia ô Thí nghiệm hai nhân tố chia ô thích hợp để nghiên cứu ảnh hưởng của 2 nhân tố bố trí theo cách sau. Nguyên vật liệu thí nghiệm chia thành một số các ô lớn và các mức của yếu tố thứ nhất được bố trí ngẫu nhiên vào các ô lớn. Sau đó mỗi ô lớn lại được chia thành các ô con và các mức của yếu tố thứ 2 được bố trí ngẫu nhiên vào các ô con. Mô hình .
