Trúc mai Trong tác phẩm "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du, đoạn diễn tả lúc nàng Kiều bán mình chuộc cha, đành lỗi ước với Kim Trọng, nàng than thở có câu: Tái sinh chưa dứt hương thề, Làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai. Và, đoạn diễn tả cảnh của Kiều lúc sống đầm ấm với Thúc Sinh: Một nhà xum họp trúc mai, Càng sâu nghĩa bể, càng dài tình sông. "Trúc mai" là cây trúc và cây bương. Trúc thuộc một loại tre nhỏ. Bương là một giống tre to ở rừng. Lá to có. | Trúc mai Trong tác phẩm Đoạn trường tân thanh của cụ Nguyễn Du đoạn diễn tả lúc nàng Kiều bán mình chuộc cha đành lỗi ước với Kim Trọng nàng than thở có câu Tái sinh chưa dứt hương thề Làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai. Và đoạn diễn tả cảnh của Kiều lúc sống đầm ấm với Thúc Sinh Một nhà xum họp trúc mai Càng sâu nghĩa bể càng dài tình sông. Trúc mai là cây trúc và cây bương. Trúc thuộc một loại tre nhỏ. Bương là một giống tre to ở rừng. Lá to có thể dùng gói bánh. Thân to dùng làm cột nhà. Cây bương già có hoa gần giống bông lau nhưng dài hơn người ta gọi là bông mai thường bó làm chổi gọi là chổi bông mai. Mai này không phải cây mơ nở hoa trắng về mùa xuân. Măng bương to và mập người ta gọi là măng mai. Trong ca dao Lính thú ngày xưa có câu Miệng ăn măng trúc măng mai Những giang cùng nứa lấy ai bạn cùng. Trúc mai ở đây chỉ người bạn tình chung thủy. Vì trúc và mai là giống cây có đốt thẳng lóng ngay tiết thẳng và suốt đời không thay đổi đốt lóng ấỵ Người ta mượn trúc mai để chỉ người bạn suốt đời giữ được trọn tiết tiết nghĩa đen là đốt như đốt trúc không thay lòng đổi dạ không nghĩ quanh co tre bao giờ cũng thẳng tức là người giữ trọn được lời thề. Hai người thề bồi với nhau người này không giữ được lời thề tức là mang nợ lời thền với người kia. Và theo thuyết luân hồi của đạo Phật người mắc nợ kiếp này thì kiếp sau phải làm trâu ngựa để trả cái nợ cho người chủ nợ như thế là tức là người giữ trọn lời thề. Hình dung bằng cây trúc cây mai là những người trọn đời giữ vững lòng ngay tiết thẳng. Nhưng Trúc mai còn có một nghĩa khác hơn. Đây không phải là cây tre và cây mơ bamboo et abricotier cũng không phải là cây tre và cây bương. Mà chính do tiếng Mai trúc đảo ngược. Nghĩa là Tre làm mai mối. Mai trúc do điển tích chép trong sách Lưỡng ban thu vũ am tùy bút Ở cửa sông Liêu Khê huyện Long Môn tỉnh Quảng Đông có một cái đầm hồ tên là Đỗ Phụ đàm nghĩa là đầm đánh đố được vợ . Tương truyền ngày xưa có một cậu và một cô bé trạc tuổi nhau thường ngồi chơi bên mé .
