NHỊP SINH HỌC: SỰ THÍCH NGHI ĐẶC BIỆT CỦA SINH VẬT VỚI MÔI TRƯỜNG SỐNG

Môi trường sống của mọi sinh vật trên trái đất đều thay đổi có tính chu kỳ, chủ yếu là chu kỳ mùa và chu kỳ ngày đêm. Khả năng phản ứng của sinh vật một cách nhịp nhàng với những thay đổi có tính chu kỳ của môi trường là nhịp sinh học. Càng xa vùng xích đạo thì dao động mùa về khí hậu (nhiệt độ và ánh sáng.) càng lớn. Ở những vùng có băng tuyết vào mùa đông phần lớn cây xanh rụng lá và sống ở trạng thái chết giả, chỉ một số ít. | NHỊP SINH HỌC Sự THÍCH NGHI ĐẶC BIỆT CỦA SINH VẬT VỚI MÔI TRƯỜNG SỐNG Môi trường sống của mọi sinh vật trên trái đất đều thay đổi có tính chu kỳ chủ yếu là chu kỳ mùa và chu kỳ ngày đêm. Khả năng phản ứng của sinh vật một cách nhịp nhàng với những thay đổi có tính chu kỳ của môi trường là nhịp sinh học. Càng xa vùng xích đạo thì dao động mùa về khí hậu nhiệt độ và ánh sáng. càng lớn. Ở những vùng có băng tuyết vào mùa đông phần lớn cây xanh rụng lá và sống ở trạng thái chết giả chỉ một số ít cây như thông vẫn xanh tươi trong băng tuyết. Động vật biến nhiệt thường ngủ đông. Khi đó trao đổi chất của cơ thể con vật giảm đến mức thấp nhất chỉ đủ để sống. Các hoạt động sống của chúng sẽ diễn ra sôi động ở mùa ấm xuân hè . Một số thú như gấu chồn khi thức ăn trở nên khan hiếm cũng ngủ đông. Chim và thú thay lông trước khi mùa đông tới. Thú thay một bộ lông dài có lớp lông tơ dày chim cũng phát triển bộ lông tơ. Phản ứng tích cực để qua đông cũng khác nhau tuỳ nhóm động vật sóc tích trữ thức ăn để qua đông còn chó sói vẫn hoạt động kiếm mồi tích cực vào mùa đông. Một số loài động vật khác đặc biệt là chim có bản năng di trú rời bỏ nơi giá lạnh khan hiếm thức ăn về nơi khác ấm hơn và nhiều thức ăn hơn sang mùa xuân chúng lại bay về quê hương. Việt Nam là quê hương thứ 2 của nhiều loài chim di trú như én vịt trời chim lôi sếu cò quăm. Ở vùng nhiệt đới do dao động về lượng thức ăn độ ẩm nhiệt độ ánh sáng không quá lớn nên phần lớn sinh vật không có phản ứng chu kỳ mùa rõ rệt. Tuy nhiên cũng có một số cây như bàng xoan sòi rụng lá vào mùa đông nhộng sâu sòi và bọ rùa nâu ngủ đông nhộng bướm đêm hại lúa ngô ngủ hè vào thời kỳ khô hạn. Đáng chú ý là các phản ứng qua đông và qua hè đều được chuẩn bị từ khi thời tiết còn chưa lạnh hoặc chưa quá nóng thức ăn còn phong phú. Cái gì là nhân tố báo hiệu Sự thay đổi độ dài chiếu sáng trong ngày chính là nhân tố báo hiệu chủ đạo bao giờ cũng diễn ra trước khi có sự biến đổi nhiệt độ và do đó đã dự báo chính xác sự thay đổi mùa. Ở Hà Nội