Napoleon có công đánh thức dân tộc Ả Rập không? 3 Mustapha Kémal và cuộc cách mạng Thổ Mustapha hồi đó 39 tuổi. Ông sinh trong một gia đình trung lưu ở Salonique, cha làm tiểu công chức ở nha Quan thuế, sau nghỉ việc về buôn gỗ, nhưng không phát đạt. Coi hình ông, ta nhận ra ngay một người hoạt động, cương quyết tàn bạo: trán cao, môi mỏng mà mím lại, lưỡng quyền nhô ra, lông mày rậm, nhất là cặp mắt sắc, dữ. Mồ côi cha sớm. Mười hai tuổi đã hướng về nghề võ. Ham chính trị, ưa đọc. | Napoleon có công đánh thức dân tộc Ả Rập không 3 Mustapha Kémal và cuộc cách mạng Thổ Mustapha hồi đó 39 tuổi. Ông sinh trong một gia đình trung lưu ở Salonique cha làm tiểu công chức ở nha Quan thuế sau nghỉ việc về buôn gỗ nhưng không phát đạt. Coi hình ông ta nhận ra ngay một người hoạt động cương quyết tàn bạo trán cao môi mỏng mà mím lại lưỡng quyền nhô ra lông mày rậm nhất là cặp mắt sắc dữ. Mồ côi cha sớm. Mười hai tuổi đã hướng về nghề võ. Ham chính trị ưa đọc sách cách mạng thông tiếng Pháp và Đức. Trong đại chiến ông làm sỹ quan chủ trương khác chính quyền không muốn đứng về phe Đức cho nên mỗi khi phải hợp tác với sỹ quan Đức ông rất bực mình cố giành việc chỉ huy về mình. Ông có tài bộ tham mưu Đức đành để ông chỉ huy mặt trận Dardanelles và ba lần ông chặn đứng được liên quân Anh - Pháp. Anh Pháp phải nhận rằng đem nửa triệu quân qua Dadanelles mà chẳng có kết quả gì cả cuối năm 1915 không tấn công Thổ nữa. Trận đó rất lớn mỗi bên thiệt khoảng sỹ tốt. Anh Pháp mất mát mà danh tiếng Mustapha Kémal nổi lên như cồn. Rồi Đức thua. Mustapha Kémal đau lòng nhìn Anh chiếm cứ Dardanelles và Bosphore Pháp chiếm Stamboul Ý đóng ở Pera. Ông vào yết kiến Mehemet VI bàn cách cứu vãn. Mchemet VI hèn nhát chỉ cố bám lấy địa vị. Ông thất vọng cùng với một số đồng chí hô hào quốc dân tự cứu lấy mình đừng trông cậy gì ở triều đình nữa. Khi vua Thổ hạ bút ký hiệp ước Sèvres toàn dân Thổ nổi lên đứng sau lưng Mustapha Kémal. Như vậy là một mặt ông phải chống với triều đình một mặt phải chống với Anh Pháp Ý. Hùng tâm thật. Dân chúng phẫn uất nên từ thành thị đến thôn quê đến thâm sơn cùng cốc đến cả những phòng khuê kín mít già trẻ trai gái đều nghiến răng hướng về Constantinople nơi quân đồng minh đương chiếm đóng rồi tự động dắt nhau từng đoàn đến Angora tình nguyện nhập ngũ. Tàu Nga chở khí giới tới bờ Hắc Hải tiếp tế cho họ. Tàu vừa ghé là dân chúng bu lại trai gái tự động khiêng vác súng ống đạn dược chuyển qua làng bên cứ như vậy mà tới Angora. Một thiếu phụ
