Hồ Quý Ly có mối tình rất lạ với Công chúa Nhất Chi Mai. Tương truyền: Hồ Quý Ly lúc hàn vi thường theo người cha nuôi họ Lê đi buôn đường biển. Một lần thuyền chở hàng ghé vào bờ, Quý Ly thấy trên bãi biển có ai vạch lên cát câu thơ: Quảng Hàn cung lý Nhất Chi Mai. Quý Ly nhẩm thuộc lòng lấy câu thơ đó. Đến khi Quý Ly đã làm quan, một hôm hộ giá vua Trần đi chơi, nửa chừng ghé vào tránh nắng ở điện Thanh Thử, thấy trước điện rất nhiều. | Hô Hán Thương Niên hiệu - Thiệu Thành 1401-1402 - Khai Đại 1403-1407 Hồ Quý Ly có mối tình rất lạ với Công chúa Nhất Chi Mai. Tương truyền Hồ Quý Ly lúc hàn vi thường theo người cha nuôi họ Lê đi buôn đường biển. Một lần thuyền chở hàng ghé vào bờ Quý Ly thấy trên bãi biển có ai vạch lên cát câu thơ Quảng Hàn cung lý Nhất Chi Mai. Quý Ly nhẩm thuộc lòng lấy câu thơ đó. Đến khi Quý Ly đã làm quan một hôm hộ giá vua Trần đi chơi nửa chừng ghé vào tránh nắng ở điện Thanh Thử thấy trước điện rất nhiều cây quế vua liền ra câu đối Thanh Thử điện tiền thiên thụ quế. Các quan cùng đi lúng túng chưa kịp đối thì Quý Ly nhớ lại câu thơ trên bãi biến năm xưa bèn đọc luôn Quảng Hàn cung lý Nhất Chi Mai. Cả hai câu ghép lại thành hai vế đối nhau rất chỉnh. Nghĩa là Thanh Thử điện kia ngàn gốc quế Quảng Hàn cung nọ một cành mai. Nghe xong các quan đều phục tài Hồ Quý Ly vua Trần càng kinh ngạc hơn bởi nhà vua có một công chúa đặt tên là Nhất Chi Mai. Nàng ở trong cung cấm không ra đến ngoài. Vua hỏi Quý Ly - Nhà ngươi làm sao biết được trong cung tả ta có công chúa tên Nhất Chi Mai tòa lầu của công chúa là cung Quảng Hàn do chính ta đặt tên Quý Ly cứ thực tâu lại việc trước. Vua cho là chuyện lạ duyên trời đã định bèn gả công chúa Nhất Chi Mai cho Quý Ly. Nhất Chi Mai sinh được 2 con trai thông minh có tài là Hồ Nguyên Trừng và Hồ Hán Thương. Hồ Quý Ly nhường ngôi cho con thứ Hồ Hán Thương nhưng vẫn tự mình quyết đoán mọi công việc. Biết trước nhà Minh trước sau cũng đánh Đại Ngu nên Hồ Quý Ly tập trung sức lo việc võ bị chuẩn bị đối phó với giặc. Quý Ly thường hỏi các quan - Ta làm thế nào cho có 100 vạn quân để dánh giặc Bắc Hỏi tức là đã trả lời. Quý Ly lập ra hộ tịch bắt mọi người cứ 2 tuổi trở lên phải kê khai ai ẩn náu phải phạt. Quả nhiên hộ tịch làm xong số người từ 15 tuổi đến 60 hơn gấp mấy lần trước. Quân số do vậy tăng thêm nhiều. Quý Ly đặc biệt chú trọng luyện tập thủy binh để giữ mặt sông mặt biển. Ông cho đóng những con thuyền lớn bên trên lát ván để đi lại dễ .
