Đinh Tiên Hoàng (924-979) Đinh Bộ Lĩnh sinh năm 924, nguyên quán động Hoa Lư, châu Đại Hoàng (nay là huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình). Cha là Đinh Công Trứ làm nha tướng của Dương Đình Nghệ, giữ chức thứ sử Châu Hoan. Đinh Công Trứ mất sớm, Bộ Lĩnh theo mẹ về quê ở, thường đi chơi với kẻ chăn trâu, bắt chúng khoanh tay làm kiệu để ngồi cho chúng rước và lấy bông lau làm cờ bày trận đánh nhau. . | Đinh Tiên Hoàng Đinh Tiên Hoàng 924-979 Đinh Bộ Lĩnh sinh năm 924 nguyên quán động Hoa Lư châu Đại Hoàng nay là huyện Hoa Lư tỉnh Ninh Bình . Cha là Đinh Công Trứ làm nha tướng của Dương Đình Nghệ giữ chức thứ sử Châu Hoan. Đinh Công Trứ mất sớm Bộ Lĩnh theo mẹ về quê ở thường đi chơi với kẻ chăn trâu bắt chúng khoanh tay làm kiệu để ngồi cho chúng rước và lấy bông lau làm cờ bày trận đánh nhau. Lớn lên nhờ thông minh có khí phách nên khi Bộ Lĩnh dựng cờ dấy nghĩa mong lập nghiệp lớn. Vào độ tuổi trưởng thành Đinh Bộ Lĩnh là người có khí phách phi thường lại có tài thao lược và nung nấu ước mong lập nên nghiệp lớn dân làng theo ông rất đông. Khi ông vua cuối cùng của vương triều Ngô mất Ngô Xương Văn năm 966 thừa lúc đất nước không có chủ hào trưởng khắp nơi nổi dậy chiếm giữ các quận ấp lập ra 12 sứ quân. Sử cũ gọi là loạn 12 sứ quân. Đinh Bộ Lĩnh vốn là con quan đứng đầu một châu có uy thế lại thu phục được nhân tâm bằng tài năng của mình và lại chiếm giữ được một vùng khe động hiểm trở nên đã đứng ra đảm trách gánh vác sơn hà. Một trong số 12 sứ quân là Trần Lãm xưng là Trần Minh Công là một trong những sứ quân mạnh về kinh tế lại chiếm giữ vùng đất quan trọng là Bố Hải khẩu Kiến Xương nay là vùng thị xã Thái Bình . Là người có tài thao lược Đinh Bộ Lĩnh đã dùng mọi kế sách trong nhiều trường hợp tùy thực trạng mỗi sứ quân mà tìm cách đánh thích hợp hoặc bằng quân sự hoặc bằng liên kết hay dùng mưu dụ hàng. Nhưng vì bất hòa với chú Bộ Lĩnh cùng với con là Đinh Liễn sang ở với sứ quân Trần Minh Công ở Bồ Hải Khẩu. Thấy Bộ Lĩnh là người khôi ngô có chí khí Minh Công trao cho Bộ Lĩnh giữ binh quyền. Khi Trần Minh Công qua đời Bộ Lĩnh đem quân về giữ Hoa Lư chiêu mộ hào kiệt hùng cứ một phương. Địa bàn hoạt động của Đinh Bộ Lĩnh được mở rộng quân số binh lương ngày càng lớn mạnh. Được sự ủng hộ của nhân dân ông đánh đâu thắng đó nên được gọi là vạn Thắng vương. Hai sứ quân Ngô Nhật Khánh chiếm giữ Đường Lâm nay thuộc huyện Ba Vì tỉnh Hà Tây và Ngô Xương Xí chiếm .
