Vào giờ dần, ngày rằm tháng Bảy, năm Tân Sửu (941), cuối ngôi làng nhỏ thôn Trung Lập, xã Xuân Lập, Thọ Xuân, Thanh Hóa, một em bé nghèo "bố đỡ đó, mẹ xó chùa" đã ra đời. Đó là Lê Hoàn. Cha họ Lê, tên Mịch. Mẹ họ Đặng, tên Sen. Vài năm sau khi sinh con, mẹ Lê Hoàn mất. Rồi cha cũng mất nốt. Khi Lê Hoàn mồ côi cả cha lẫn mẹ cũng là lúc Ngô Vương (Ngô Quyền) mất (944). Nước Việt phải trải qua một thời loạn lạc, sử cũ gọi là "Loạn. | Lê Đại Hành 941 - 1005 Vào giờ dần ngày rằm tháng Bảy năm Tân Sửu 941 cuối ngôi làng nhỏ thôn Trung Lập xã Xuân Lập Thọ Xuân Thanh Hóa một em bé nghèo bố đỡ đó mẹ xó chùa đã ra đời. Đó là Lê Hoàn. Cha họ Lê tên Mịch. Mẹ họ Đặng tên Sen. Vài năm sau khi sinh con mẹ Lê Hoàn mất. Rồi cha cũng mất nốt. Khi Lê Hoàn mồ côi cả cha lẫn mẹ cũng là lúc Ngô Vương Ngô Quyền mất 944 . Nước Việt phải trải qua một thời loạn lạc sử cũ gọi là Loạn 12 sứ quân 944-968 . Đứa trẻ Lê Hoàn trơ trọi một mình cực khổ muôn chiều ấy được một người cùng họ - một vị quan nhỏ họ Lê nuôi. Chăm học chăm làm chịu khó chịu khổ là nét nổi bật suốt thời niên thiếu của ông. Trưởng thành Lê Hoàn rời nhà cha nuôi đi theo Nam Việt Vương Đinh Liễn. Là một người lính trí dũng khác thường Lê Hoàn được cha con Đinh Bộ Lĩnh khen ngợi về những chiến công đánh dẹp các sứ quân giao cho trông coi binh sĩ. Đến năm 971 sau khi thống nhất non sông lập nên cơ nghiệp nhà Đinh Đinh Tiên Hoàng phong cho ông chức vụ Thập đạo tướng quân Điện tiền đô chỉ huy sứ - tức chức vụ tổng chỉ huy quân đội cả nước Đại Cồ Việt trực tiếp chỉ huy đội quân cấm vệ của triều đình Hoa Lư. Lúc này ông tròn 30 tuổi. Tháng 10-979 cha con Đinh Tiên Hoàng bị viên quan hầu Đỗ Thích giết hại. Sau khi Đỗ Thích bị giết tôn Vệ vương Đinh Toàn mới 6 tuổi lên ngôi vua. Lê Hoàn làm Nhiếp chính trong một tình thế đầy khó khăn. Các đại thần Đinh Điền Nguyễn Bặc Phạm Hạp nổi loạn nhưng bị Lê Hoàn dẹp tan. Phò mã nhà Đinh là Ngô Nhật Khánh bỏ trốn vào nam rước vua Chămpa cùng hơn nghìn chiến thuyền toan cướp kinh đô Hoa Lư nhưng bị bão dìm chết. Trên biên thùy phía bắc lợi dụng triều đình rối ren Tống triều lộ ngay ý định thôn tính nước Việt. Tháng 6-980 nhà Tống họp quân bốn mặt theo hai đường thủy bộ tràn vào nước Việt. Thái hậu Dương Vân Nga cùng văn võ bá quan đã đồng lòng tôn Lê Hoàn làm vua lấy hiệu là Lê Đại Hành trước khi xuất quân đánh giặc. Tháng 7-980 vua Tống hạ chiếu phát quân sang xâm lược Đại Cồ Việt. Lê Đại Hành vừa triển khai binh sĩ
