A. CÂY VỪNG I. Giá trị kinh tế của cây vừng II. Vài nét về tình hình sản xuất vừng trên thế giới và trong nước ta III. Vài nét cơ sở sinh học của cây vừng IV. Yêu cầu về sinh lý, sinh thái của cây vừng V. Giống vừng B. KỸ THUẬT TRỒNG VỪNG I. Chọn và làm đất II. Chế độ luân canh III. Bón phân IV. Thời vụ và cách gieo hạt V. Chăm sóc VI. Phòng trừ sâu bệnh VII. Thu hoạch và bảo quản VIII. Vài nét về hiệu quả kinh tế của sản xuất vừng. | Hìỉìlỉ 4 Cấu tạo hạt vừng 6. Hạt. Trong quả vừng có rất nhiều hạt nhỏ. Hạt vừng có hình trứng dẹt chiều dài tới 2 - 4 mm chiều rông khoảng 1 5-2 mm dày 1 mm. Trọng lượng 1000 hạt từ 2 - 4 g. Các giống vừng địa phương của ta có hạt bé hơn trọng lượng 1000 hạt chỉ trên 2 g. Hạt vừng có nhiều màu sắc khác nhau như trắng vàng hơi đỏ nâu 21 xám . Vừng đen có hại to hơn vừng vàng và nâu Vó hụt có thể nhan hoặc nháp Màu sắc của hạt là đật trưng riêng cùa từng giống. Hạt vừng chứa nhiều dầu và hạt alơrôn. Bin thường trong hạt vừng có khoảng 50 dẩu. 25 protein 5 khoáng chất 1 caxi 3 . các axit hỮL cơ 4 chất xơ và 6 thuỷ phần. Một số giống vừng của ta đã được nghiệm thu cho thấy tỷ lệ dau thấp dưới 50 giống vừng đen có cao hơn các giống vừng vàng và nâu hàm lượng protein dưới 3 bình thường khoang 2 5 - 2 6 nhưng lại có chỉ số axit cao làm cho chất lượng vừng thấp giá trị kinh tế thấp và gây khó khăn cho việc bảo quản và chế biến. Thời gian chiếu sáng dài có tác dụng làm tăng hàm lượng dầu nhưng sự thay đổi này tối đa cũng chỉ đêh 5 9 . Do vừng có chứa hàm lượng dẩu cao vừa khó khăn cho việc bảo quản 22 dễ mất sức náy mẩm. Nếu thu hoạch thủ công lại được bâo quản trong kh o lạnh đủ tiêu chuẩn thì tỷ lệ nảy mẩm hàng năm chỉ giảm mất khoảng 10 . còn nếu thu hoạch bằng máy thì chi sau 6 ngày tỷ lệ nẩy mầm đã có thê giảm tù 97 xuống chi còn 65 . IV. Yêu cáu vé sỉnh lý sinh thái của cây vừng 1. Vĩ độ. Vừng là loại cáy trồng ưa ấm. Nó được phân bố lừ 25 vĩ bắc đêh 25 vì nam. Vùng có thê gieo trổng được ớ các vùng nhiệt đới trong điều kiện bán khô hạn và các vùng cận nhiệt đới ôn đới trong mùa hè. Cho nên ta đã thấy nó được trổng ở 35 vĩ nam như Úc Mỹ hay đến 40 vĩ bắc như Nga Trung Quốc. 2. Độ cao. Vừng thích hợp ở độ cao từ 500 - 1250 m so với mặt biển nhưng nó không chịu được sương gió và gió lo. 3. Nhiệt độ. Cây vừng yêu cầu nhiệt độ trung bình 25 - 27 c và không bị hạ thấp một cách đột ngột. Tổng tích ôn trong 3 - 4 tháng gieo trồng lằ C. Dưới 20 C là sinh trưởng giảm
