Từ năm 1983 tới nay, sau những phát hiện của Marshall và Warren về mối liên quan rất rõ rệt của vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) trong bệnh viêm dạ dày mạn tính, người ta đã tập trung nghiên cứu nhiều về loại vi khuẩn này, nhằm tìm hiểu và lý giải cho bệnh sinh của loét dạ dày-tá tràng (LDD-TT). Nhờ có hình xoắn và các lông ở một đầu nên HP có thể vận động vào trong lớp chất nhầy phủ niêm mạc dạ dày và bằng việc tiết ra men urease làm kiềm hóa vi môi trường. | Loét dạ dày - tá tràng và thuốc trị Từ năm 1983 tới nay sau những phát hiện của Marshall và Warren về mối liên quan rất rõ rệt của vi khuẩn Helicobacter pylori HP trong bệnh viêm dạ dày mạn tính người ta đã tập trung nghiên cứu nhiều về loại vi khuẩn này nhằm tìm hiểu và lý giải cho bệnh sinh của loét dạ dày-tá tràng LDD-TT . Nhờ có hình xoắn và các lông ở một đầu nên HP có thể vận động vào trong lớp chất nhầy phủ niêm mạc dạ dày và bằng việc tiết ra men urease làm kiềm hóa vi môi trường xung quanh nó đã giúp HP tránh được sự tác động của axít clohydric trong dịch vị. Khi HP đã bám được vào tế bào dạ dày sẽ tiết ra các độc tố cytotoxin gây tổn thương trực tiếp cho các tế bào biểu mô dạ dày gây thoái hóa hoại tử long tróc tế bào tạo điều kiện để axít và pepsin thấm vào tiêu hủy gây trợt rồi loét. Cơ chế gây loét tá tràng do HP có những điểm hơi khác so với loét dạ dày. Nhiều nghiên cứu gần đây đã cho thấy trong loét tá tràng tỷ lệ dị sản dạ dày ở tá tràng rất cao 90 -100 nghĩa là có những đám niêm mạc giống như ở dạ dày ở tá tràng và trên vùng dị sản này thường thấy có HP. Mertz và Mignon đã khái quát cơ chế gây loét tá tràng như sau Do HP gây tổn thương niêm mạc dạ dày làm giảm lượng somatostatin một chất có tác dụng ức chế tiết gastrin do đó gây tăng giải phóng gastrin dẫn đến tăng tiết axít và pepsin ở dạ dày. Axít từ dạ dày dội xuống tá tràng nhiều hơn bình thường vượt quá khả năng đệm của bicarbonat có trong chất nhầy của tá tràng niêm mạc tá tràng dần biến đổi có tính chất thích nghi tạo nên những đám dị sản dạ dày ở tá tràng và khi đã hình thành chính những đám dị sản này lại trở thành nơi thuận lợi cho HP cư trú và phát triển. Quá trình diễn biến tiếp theo có lẽ cũng tương tự như ở dạ dày dẫn đến viêm trợt rồi loét. Cách phát hiện HP Có nhiều cách để phát hiện HP như quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày qua nội soi qua nội soi dùng bàn chải quệt lấy chất nhầy phủ niêm mạc dạ dày rồi phết lên lam kính nhuộm màu và soi dưới kính hiển vi lấy mảnh niêm mạc dạ dày