Sỏi đường mật (SĐM) là nói đến sỏi của hệ thống dẫn mật trong và ngoài gan. Không kể đến sỏi túi mật. - SĐM có thể được thành lập ngay trong hệ thống dẫn mật được gọi là SĐM tiên phát (primary biliary stones) hoặc sỏi từ túi mật di chuyển xuống đường mật chính được gọi là SĐM thứ phát (secondary biliary stones). - SĐM được gọi tên dựa vào thành phần cấu tạo chính là cholesterol hay sắc tố mà có tên gọi là sỏi cholesterol hay sỏi sắc tố. . | Sỏi đường mật - Ngũ chứng Reynold I. Đại cương - Sỏi đường mật SĐM là nói đến sỏi của hệ thống dẫn mật trong và ngoài gan. Không kể đến sỏi túi mật. - SĐM có thể được thành lập ngay trong hệ thống dẫn mật được gọi là SĐM tiên phát primary biliary stones hoặc sỏi từ túi mật di chuyển xuống đường mật chính được gọi là SĐM thứ phát secondary biliary stones . - SĐM được gọi tên dựa vào thành phần cấu tạo chính là cholesterol hay sắc tố mà có tên gọi là sỏi cholesterol hay sỏi sắc tố. - SĐM có thể chưa có triệu chứng được phát hiện tình cờ khi làm siêu âm SÂ hay chụp CT-scan hoặc SĐM gây nên bệnh cảnh nhiễm trùng đường mật cholangitis . II. Bệnh sinh sỏi đường mật - Sỏi túi mật STM được thành lập trong túi mật do rối loạn biến dưỡng cholesterol nên thành phần chủ yếu của STM là cholesterol. - SĐM thứ phát có nguồn gốc từ STM nên thường là sỏi cholesterol STM đi chuyển được xuống đường mật chính thường là kích thước nhỏ và đi qua được ống túi mật để rơi xuồng đường mật khoảng 10 - 15 các trường hợp STM có kèm heo SĐM. Trong đường mật chính sỏi có thể qua cơ vòng Oddi xuống tá tràng hoặc tồn tại và kích thước sỏi lớn dần đến khi được phát hiện. - SĐM tiên phát được thành lập ngay tại hệ thống dẫn mật đa số là sỏi sắc tố pigment stones thành phần chính là calcium bilirubinat. Bệnh sinh của SĐM tiên phát là do vi trùng từ đường tiêu hóa đến đường mật thường gặp nhất là E. coli vi trùng này sẽ tiết ra enzym 0-glucuronidase sẽ biến đổi bilirubine kết hợp thành bilirubine không kết hợp và kết tủa với calcium thành sỏi calcium bilirubinat không tan trong nước sỏi nhỏ này có thể trôi xuống tá tràng hoặc trở thành một hạt nhân nodus để thành lập nên các sỏi lớn. Sỏi sắc tố có màu nâu vàng thường mềm và dễ bóp bể. Một nguyên nhân sinh bệnh khác là sự nhiễm các ký sinh trùng đường tiêu hóa như lãi đũa sán lá gan Fasciola hepatica Clonorchis sinensis. . Khi có SĐM khoảng 70 - 90 có sự hiện diện của vi trùng trong dịch mật bacterbilia hầu như luôn có vi trùng trong sỏi sắc tố. - Nếu
